Sudan Devlet Başkanı, hükümeti feshedip OHAL ilan etti

Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir, ülkesinde bir yıl sürecek olağanüstü hal ilan ederken, 2020 yılında aday olmasının önünü açacak anayasal değişiklikleri ise iptal etti. Beşir’in bu hamlesi muhaliflerin istifa çağrıları ve üçüncü dönemde aday olması durumunda protestocuların kitlesel gösterilerine devam edeceklerini açıklamasının ardından geldi.

Devlet televizyonundan dün yayınlanan konuşmasında devlet başkanı sıfatıyla görevlerini yerine getirebilmek için geçici bir süre tarafsız olacağını söyleyen Beşir, iktidardaki Ulusal Kongre Partisi’nin liderliğinden istifa etme konusuna değinmedi. Beşir merkezi ve bölgesel hükümetleri feshettiğini ve teknokratlardan oluşan bir hükümetin önümüzdeki süreçte açıklanacağını duyurdu.

1 YILLIK OHAL İLAN EDİLDİ

Parlamentoya yeni bir dönem için aday olmasının önünü açacak anayasa değişikliği çalışmalarını iptal etmesi talimatı verdiğini belirten Beşir, yaptığı konuşmada, siyasi alanın yeniden düzenlemesi ve ulusal uzlaşıya hazırlık çalışmaları için ülkede bir yıllığına olağanüstü hal ilan ettiğini söyledi.

“Söz verdiklerimizi uygulamak için gerekli kararları alacağız” diyen Sudan Devlet Başkanı, “Parlamentoya tüm kesimlerle diyalog kapısı açmak amacıyla anayasal değişiklikleri ertelemeye çağırıyorum” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamaların başkanlık sürecinde aday olmama anlamına geldiği ifade edilirken, Beşir, devlet başkanı olarak tarafsız kalmaya ve tüm yanlılarına ve rakiplerine aynı mesafede yaklaşmaya söz verdi.

Ulusal uzlaşı dışında duran muhalif güçleri diyaloğa katılmaya çağıran Beşir, “Ben tüm samimiyetimle ulusal uzlaşıya katılmayan tüm muhalif güçlere çağrıda bulunuyorum” dedi.

BEŞİR’DEN ÖNEMLİ ÇAĞRI

Tüm tarafları silahlanmayı bırakmaya, savaşı durdurup barışı bir an önce sağlamak için müzakereleri hızlandırmaya çağıran Ömer el-Beşir, yeni süreçte gençlerin aktif rol almalarına izin verilmesini istedi.

“Tüm siyasi ve toplumsal kesimleri ve gençlere yeni alanlar açılmasını ve gençlerle birlikte kararlar alarak yeni mekanizmalar geliştirmeye çağırıyorum” diyen Beşir, siyasi arenada silahlı kuvvetlerin rolünü vurgulayarak, “Herkesi silahlı kuvvetlerin bu süreçte diyaloğun hamisi ve garantörü olarak rol üstlenmesini dikkate almaya davet ediyorum” ifadelerini kullandı.

İSTİKRAR VE EKONOMİ VURGUSU

Beşir, ülkenin istikrar ve kalkınma hedeflerine hizmet etmesi amacıyla Sudan diplomasisini bölgesel çerçevede ve uluslararası alanda yapıcı işbirliğini güçlendirmeye çağırdı. Beşir, ülkenin ekonomik durumu hakkında ise, “Ekonomik zorluk şiddetle geliyor, bu yüzden alınacak güçlü tedbirlerle teknokratlardan oluşan yeni hükümete bu zorlu görev devredilecek” dedi.

Beşir, “Ülkenin evlatlarına göstereceği sevgi ve hoşgörü sayesinde nefretin yayılması engellenecek ve Sudan nefret ve dışlanma denen yapıya geri dönmeyecektir” dedi.

Protestolarda hayatını kaybedenlere rahmet dileyerek adil ve yasal soruşturma sözü veren Sudan lideri, “Adalet ve hukukun nihai karar mercii olacağına söz veriyorum. Geçtiğimiz süreçte yaşadığımız olayların bizim için büyük bir sınav olduğunu, bunlardan dersler alarak çıktığımızı ve gerektiğinde dediğimiz ulusal yönetişimin dengesini kurmak için bu derslerden yararlanacağımızı belirtmek istiyorum” dedi.

‘PROTESTOLAR MEŞRUDUR’

Beşir, “Ülkemizin bazı bölgelerinde zorlu hayat koşullarına karşı meşru protestolar yaşandı. Bu gösteriler anayasanın güvencesi altındadır ve meşrudur. Bizler yaşam koşullarını düzenlemek, özgürlükleri genişletmek ve partilerin haklarını kullanmalarını sağlamak için çalıştık. Bu nedenle ekonomik gidişatı iyileştirme talebiyle karşı çıkışlar kabul edilebilir değildi” dedi.

Beşir “bazı” kesimlerin sıfır gündemle protestolara katılmakla suçlayarak, bu insanların ülkeyi bilinmeyen bir kadere sürüklemek gayesiyle “nefreti yaydıklarını” belirtti. Ömer el-Beşir krizin başlamasından sonra protestoları takip edip nedenlerini analiz ettiğini ve bu şekilde karar verdiğini söyledi.

Sudan Devlet Başkanı, “Ülkemizin çatısı altında bu geniş sofrada hep birlikte oturmayı reddedenlere nefret çağrısını terk etmeleri konusunda davet etmekten vazgeçmeyeceğiz. Anayasal ve ahlaki sorumluluk gereği genciyle, yaşlısıyla, kadınları ve erkekleriyle hangi kesimden olursanız olun, gerek yanlılarıma, muhaliflere ve silahlananlara tüm halkıma sesleniyorum; Ülkenin bugün ilerlemesi için sizin bir araya gelmenize, birlik ve beraberliğinize ihtiyacı vardır” dedi.

Bu açıklamaların hemen ardından, Hartum’daki bazı bölgelerde özellikle Hartum’daki Berri ve Dueym ile Omdurman’daki Abbasi semtlerinde, “yeter bırak” sloganları yerine “Rejim düştü” sloganlarının dillendirildiği kitlesel gösteriler yapıldı.

MUHALEFETTEN ÖNEMLİ AÇIKLAMA

Bu kararlar Başkan el-Beşir tarafından resmi olarak ilan edilmeden önce, muhalefeti temsil eden “Özgürlük ve Değişim İttifakı” Sudan halkının taleplerini “kuşatma” girişimi olarak nitelendirdi. İttifak, “Sudan halkının taleplerini görmezden gelme girişimlerinin yalnızca sokaklarda daha barışçıl bir devrimci eylem ile karşılık bulacağını tekrar hatırlıyoruz” açıklamasını yaptı.

Açıklamada, halkın taleplerinin hükümette değişiklik yapma olmadığını, Aksine “Cumhurbaşkanının istifası başta olmak üzere, rejimin baskıcı kurumlarının kaldırılarak, yetkilerin anayasanın öngördüğü usullerde ulusal bir hükümete devredilmesi” şeklinde ifade edildi.

Açıklamada, daha fazla gösteri ve protesto tehdidinde bulunularak “Bu, halkımızın son sözüdür, bize sadece işittik ve itaat ettik demek düşer. Buluşma noktamız, barışçıl direnişinden ve yolundan asla dönmeyecek olan halkımızdır. Sokağın talepleri gayet açıktır. Rejim istese de istemese de uygulanması kaçınılmaz taleplerdir. Halkın iradesi kimsenin iznine tabi değildir, bilakis şafağa yaklaşmakta olan kurtuluş yolunda ilerlemektedir” denildi.

SUDAN’DAKİ GÖSTERİLER

Sudan, 19 Aralık’tan bu yana, artan fiyatlar, piyasadaki nakit sıkıntısı ve Beşir’in tekrar başkan seçilmek için anayasa değişikliği kararı alması nedeniyle Sudan Meslek Odaları (SPA) tarafından düzenlenen gösterilere sahne oluyordu. Siyasi güçler de protestolara dâhil olunca gösteriler “Özgürlük ve Değişim Güçleri İttifakı” olarak adlandırılan birlik tarafından organize edilmeye başlandı.

Güvenlik güçleri, göstericilere şiddetle karşılık verirken, uluslararası örgütlerin ve muhalif kaynakların açıklamasına göre 51 kişi olaylarda hayatını kaybetti. Yüzlerce yaralının yanı sıra STK temsilcisi ve siyasi liderlerinde aralarında olduğu binlerce kişi gösteriler esnasında tutuklandı.

Şarkul Avsat