Husiler, esir takası anlaşmasından geri çekildi

Siyasi kaynaklar, Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi’nin 28 Şubat’ta Sana’dan ayrıldığını aktardı. Husiler ise esir ve tutuklu anlaşmasından geri çekildiğini, mahkumların isimlerini içeren nihai listeler konusunda herhangi bir görüşme yapmayacaklarını duyurdu.

Husilere yakın resmi kaynakların aktardığına göre müzakerelerden sorumlu Husi liderlerinden Abdul Kadir el-Murteza, hükümet tarafıyla konuya ilişkin düzenlenen Amman müzakerelerinin “boşuna ve yararsız” olduğunu ifade etti. El-Murteza, “İstişareleri bu şekilde sürdüremeyiz” ifadesini kullandı.

HUSİLER ANLAŞMANIN UYGULANMASINI GECİKTİRDİ

Husi lider, grubun anlaşmanın özünden vazgeçmeyeceğini ancak süreci tekrar gözden geçirmek istediklerini belirtti. Murteza açıklamasının devamında şunları söyledi:

“Yürütme mekanizması konusunda yeniden değerlendirme yapabiliriz. Mekanizmalar yenilenebilir veya olası yeni durumlara karşı bazı adımlar atılabilir. Ancak bu anlaşmanın özünden vazgeçmemiz mümkün değil.”

Husiler, hükümetin “herkesin serbest bırakılması” önerisine rağmen esirlere ilişkin anlaşmanın uygulanmasını geciktirdi.

Hükümet heyetinden kaynaklar konuya ilişkin yaptıkları açıklamada özellikle de Yemen Devlet Başkanı Abdurabbu Mansur Hadi’nin “herkese karşılık herkes” ilkesi uyarınca kardeşi Nasır Mansur Hadi’nin serbest bırakılması önerisi sonrasında Husilerin siyasi kazanımlar elde etmek için bu insani meseleye dair aldatıcı faaliyetlerde bulunmak istediğini vurguladı.

HUSİ LİDERLERİYLE GÖRÜŞMELER SONUÇ VERMEDİ

Ürdün’ün başkenti Amman’daki BM Yemen Özel Temsilci’sinin bürosu, düzenlenen iki tur boyunca hükümet ve Husiler arasında çeşitli görüşmeler yapıldığını, iki taraftan da son aşamanın sonucuna ulaşmadan önce 5 adım konusunda uzlaşı sağlandığını belirtti. Ancak yapılan açıklamalara göre Husilerin ortaya koyduğu engeller dolayısıyla şu ana kadar herhangi bir ilerleme kaydedilemedi.

Sana’daki kaynaklar, BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths’in Husi liderlerle istişarelerinin herhangi bir sonuç vermediğini aktardı. Bu çerçevede İsveç Anlaşması’nda ilerleme sağlanması ümidiyle Husi liderlerle bir araya gelen Griffiths’in 28 Şubat’ta Sana’dan ayrıldığı bilgisi verildi.

Sana’daki havalimanı kaynaklarına göre Martin Griffiths, hiçbir açıklama yapmadan Amman’da bulunan bürosuna yöneldi.

Kaynaklar, Griffiths’in ilk aşamanın ayrıntılarını görüşmek üzere Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi (RRC) Başkanı ve Sana’daki BM gözlem yetkilisi ile de bir araya geldiğini kaydetti.

İran yanlısı grup, Hudeyde şehri ve limanlarından göstermelik olarak geri çekilmek isterken, 2014 yılındaki darbeden önce bölgede var olan yerel güvenlik güçlerinin ve yerel makamların şehrin yönetimini üstlenmelerini de reddediyor. Hükümet tarafı ise söz konusu durumun İsveç Anlaşması’nın özü olduğunu savunuyor.

Yemen Dışişleri Bakanı Halid el-Yemani, barışa dair son gelişmeleri ve Stockholm Anlaşması’nın uygulanabilirliğini görüşmek üzere BM Yemen Temsilcisi Yardımcısı Moin Shreim ile Riyad’da bir araya geldi.

Görüşme sırasında taraflar, Yemen hükümeti ve Husi milislerin uzlaşı sağlanan zaman çizelgesi uyarınca yeniden konuşlanmanın ilk aşamasını uygulamak için RRC Başkanı General Michael Lollesgaard tarafından sunulan planı ele aldı.

Yemen hükümet kaynakları, el-Yemani’nin hükümetin tavrına ve milislerin anlaşmanın uygulanmasını engellemek üzere ortaya koyduğu bahanelere değindiğini belirtti. Aynı şekilde Dışişleri Bakanı’nın Shreim ile esir ve tutuklu meselesini ve Taiz anlayışına ilişkin ortak komite konusunu görüştüğü belirtildi.

Aktarılana göre Halid el-Yemani şu ifadeleri kullandı:

“Husilerin barış çabalarını bozma konusundaki sistematik planları açık. Daha fazla zaman kaybetmek istemiyorlar. BM ve uluslararası toplum, Husilerin süreci ve güven inşa edici adımları bozma ısrarlarının sonlanması için net ve açık bir tutum sergilemek zorunda.”

Bakan, Hudeyde Anlaşması’nı uygulamadaki başarısızlığın işleri bir adım öteye taşıyacağına ve barışı sağlama şansını azaltacağına da dikkat çekti.

Sana’daki resmi kaynakların Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalara göre Husi liderler, BM temsilcisi ile gerçekleştirdiği görüşme sırasında “İsveç Anlaşması kapsamında olduğunu iddia ederek ekonomik dosyaya doğru” manevra yapmak istiyor. Kaynaklara göre Husi liderler, BM temsilcisi ve uluslararası gözlem ekibi başkanına el-Salif ve Ras İsa limanlarından geri çekilmeye ve anlaşmayı ilk aşamada tek taraflı olarak gerçekleştirmeye hazır olduklarını bildirdi. Kaynaklar ayrıca Husilerin Hudeyde Limanı’ndan göstermelik bir geri çekilme tiyatrosu sergilemek istediklerini de vurguladı.

Grup, General Lollesgaard’ın ilk aşamanın uygulanması yönündeki çabalarını destekleme taahhüdü vermelerine rağmen bu hafta geri çekilme sürecini üç kez reddetti.

Martin Griffiths ise BM Güvenlik Konseyi’ne verdiği son brifingde hükümet ve Husiler arasında yeniden konuşlanma sürecinin ilk aşamasının uygulanması konusunda uzlaşıya varıldığını belirtmişti. Ancak BM Temsilcisi’nin Yemen’deki barış sürecini ilerletmenin köşe taşı olarak gördüğü İsveç Anlaşması’ndan bu yana 10 hafta geçmesine rağmen herhangi bir ilerleme kaydedilemedi.

Şarkul Avsat