Netanyahu yeni krizlerle karşı karşıya

İsrail’de yeni hükümetin kurulmasına yönelik müzakereler 21 Nisan’da başladı. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu, sağcı müttefiklerinin kendisini parti içinde krize neden olacak şartlara maruz bırakmasından şikayetçi.

Netanyahu, imkansız şartlar koşan özellikle 3 sağ görüşlü müttefikinden dolayı sıkıntılı. Söz konusu isimlerin eski Savunma Bakanı ve İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Liberman, Maliye Bakanı Moşe Kahlon ile yeni milletvekili ve Yerleşimciler Partisi (Sağ Partiler Birliği) Başkanı Rafi Peretz olduğu belirtildi.

Liberman “Hamas’ı tasfiye etme planını açıklamak, mahkemelerin Filistinli eylemcilere ölüm cezası vermesini gerektiren bir yasa çıkarmak ve dindar gençlerin orduda zorunlu askerlik hizmetinde bulunmaları için yasa çıkarmak” şartlarını öne sürdü. Avigdor Liberman, 21 Nisan’da Netanyahu’yu Yahudilerin Hamursuz Bayramı’nın ikinci günü olmasına ve koalisyondaki dini partilerin bayram günlerinde dini duygulara saygı duymak amacıyla müzakere yapılmamasını istemesine rağmen bir toplantı düzenlemeye mecbur bıraktı. Başlangıçta müzakerelere katılmakta oyalansa da Netanyahu duruma boyun eğerek 21 Nisan’da Liberman’a Rus asıllı Bakan Yariv Levin liderliğinde, eski ofis müdürü Nathan Eshel’in de bulunduğu bir heyet gönderdi.

NETANYAHU SON SEÇİMDE GERİLEDİ

Kahlon da müzakerelerde tereddüt yaşadı. Zira kendisi, Netanyahu ile görüşmekten kaçınan ve müzakere taleplerine cevap vermeyi geciktiren tek sağcı parti lideri olarak nitelendiriliyor. Partisi en küçük sağ görüşlü parti olmasına rağmen (son seçimlerde 10 sandalyeden 4’e geriledi) kendisinin Maliye Bakanı olarak devam etmesini ve diğer milletvekili arkadaşının da Ekonomi Bakanı olmasını istiyor.

Yerleşimciler Partisi ise ilk olarak Netanyahu’nun, “ABD’nin Ortadoğu çözüm planını (Yüzyılın Anlaşması) reddetme yönünde söz vermesini, Batı Şeria’daki yerleşimlerin İsrail egemenliğine verilmesi hususunda yasa çıkarılması, bir Filistin Devleti’nin kurulmasını kapsayan her türlü projeyi reddetme hususunda taahhüt vermesini” talep ediyor. Aynı zamanda parlamentoda 5 sandalyeye sahip olan parti, buna rağmen mevcut hükümette Eğitim ve Adalet gibi iki önemli bakanlığı da istiyor.

Rafi Peretz liderliğindeki Yahudi Evi (Habayit Hayehudi) partisi, önceki seçimlerde 8 sandalye kazanmasına rağmen, diğer iki parti ile birleşmesi sonrasında sandalye sayısı 5’e düştü.

“KENDİ YOLDAŞLARIYLA DA GERGİNLİK YAŞIYOR”

Uzmanlar, taleplerin yalnızca Netanyahu’nun söz konusu isimlere olan ihtiyacını sömürme girişiminden kaynaklanmadığı görüşünde. Aksine söz konusu liderlerin intikam almayı amaçladığını savunan uzmanlara göre milletvekilleri son seçimlerdeki düşüşlerinin Netanyahu’nun sağcı kitlelerden oy kazanmak hedefiyle başlattığı kampanyadan kaynaklandığını düşünüyor. Hükümeti kurma sürecinin ciddi engellerle karşı karşıya kalacağı görüşü hakim.

Söz konusu sorunlar yalnızca müttefiklerle sınırlı değil. Aksine Likud Partisi içerisinde de, yani Netanyahu’nun yoldaşlarıyla da gerginlik yaşanıyor. Öyle ki parti içerisindeki milletvekilleri, Netanyahu’ya kendi paylarından karşılık vermekten kaçınma çağrısı yaparken başta Maliye, Savunma, Eğitim ve Adalet olmak üzere en önemli bakanlıkları talep ediyor. İsrail’de günlük yayınlanan Calcalist gazetesinin 21 Nisan sayısına göre Netanyahu, bakanlık sayısını azaltmak için yıllar önce yürürlüğe koyulan “Hükümetin Temel Yasası”nı değiştirmek için harekete geçti. Gazete, İsrail Başbakanının bakan sayısını 18’den 26’ya çıkararak böylece yoldaş ve müttefiklerini tatmin etmeyi amaçladığını yazdı.

Söz konusu yasa değerlendirmesi de 30 Nisan’da resmen göreve başlayacak olan Knesset’in ilk gündemi olacak. Bu çerçevede gelecek mayıs ayı sonlanmadan önce yasanın yürürlüğe girmesi hususunda yasal prosedürlerin tamamlanması için 3 okuma yapılacak. Söz konusu tarihin, Netanyahu’ya yeni hükümeti kurması için verilen son gün olduğu belirtildi. Değişikliğe dair parlamento içerisinde herhangi bir zorluğun yaşanması beklenmezken oylamanın 65 üyenin katılımıyla olumlu sonuçlanacağı ifade edildi. Ancak partilerin taleplerini yerine getirmenin imkansız olması dolayısıyla süreçte aksaklıklarla karşılaşılacağı vurgulandı.

Netanyahu’nun olumlu gördüğü tek öneri, Sağ Partiler Birliği’nin ikinci adayı Bezalel Smotrich tarafından “Netanyahu’ya karşı olası bir iddianameyi önlemek üzere Knesset üyelerine cezai soruşturmalara karşı dokunulmazlık kazandıracak bir kanunun çıkarılması” hususunda ortaya koyulan talep oldu.

Şarkul Avsat