“Suudi Arabistan ile işbirliğimiz petrol piyasasının istikrarını muhafaza ediyor”

Suudi Arabistan ile işbirliğinin arz-talep dengesini ve petrol piyasasının istikrarını sağladığını dile getiren Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, dünya ticaretindeki düşük büyüme oranları ve Amerika ile Çin arasındaki ticari anlaşmazlıkların artmasıyla birlikte küresel ekonomideki yavaşlama sebebiyle önümüzdeki birkaç yıl boyunca petrol talebi risklerinin ortaya çıkabileceğini düşünüyor.

Bakan Novak, Nisan ayında OPEC Plus Anlaşması’nca belirlenen kota uygulamasında artış yaşandığına dikkat çekerek, OPEC ülkeleri ve kuruluşun üyesi olmayan devletlerde yüzde 164’lük bir ortalama uygulama oranına ulaşıldığını belirtti. Ayrıca Novak, bu yüksek oranın kaydedilmesinin sebebinin esas olarak Suudi Arabistan’ın anlaşmanın uygulanmasındaki titizliğinden kaynaklandığını açıkladı.

Suudi Arabistan ile işbirliği alanlarının enerji alanını aşarak uzay, finans sektörü, tarım ve diğer bir dizi sektöre uzandığını dile getiren Novak, 2018 yılının sonunda iki ülke arasındaki ticaret hacminin yüzde 15 oranında arttığına dikkat çekti.

Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak ile gerçekleştirilen röportajın metni:

-Hafta başında Cidde’deki OPEC toplantılarına katıldınız. Hangi sonuçlara ulaştınız?

Cidde’deki OPEC toplantılarının amacı, petrol piyasasındaki durumu istikrara kavuşturma konularının görüşüleceği bakanlar komitesi toplantısına katılmak ve istikrarı korumak için gerekli adımların atılmasıydı. Bu konu çok önemli. Çünkü bu, küresel enerji gündeminin kilit konulardan biri olarak yerini alıyor. Daha önceki dönemde elde ettiğimiz başarı, ortaklaşa alınan kararlarla ve bu kararların bu sürece dahil olan tüm taraflarca uygulanmasıyla mümkün oldu.

Bizim asıl görevimiz, üretim kesintisi anlaşmasının son dört ay içinde nasıl uygulandığını ve yılın ikinci yarısına ilişkin tahminlerin formülasyonunu değerlendirmekti. Tüm bakanlar, sözleşmenin hedeflerine ulaşıldığı konusunda ittifak ettiler. Nitekim Nisan ayındaki uygulama seviyesi yüzde 168 gibi rekor bir seviyeye ulaştı.

Ortak çalışmamızın dünya petrol piyasası üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu vurgulamak isterim. Aralık ayı toplantısında gerçekleştirdiğimiz hedefli ve çalışılmış faaliyetlerimiz, pazardaki aksaklıklardan kaçınmamıza katıda bulundu ve arz-talepte önemli bir artışa yol açarak fiyatların düşmesini sağladı. Haziran ayında pazardaki durumun ele alınacağı bakanlar toplantısı geçekleştirilecek ve söz konusu toplantıda belirsiz kalan bir dizi faktör de dikkate alınacak.

Her durumda, OPEC ülkeleri ile bu kuruluş dışındaki üretici ülkeler arasındaki işbirliğinin sürdürülmesi gerektiğini düşünüyorum.

Gözetim için kurulan bakanlar komitesi toplantısının yanı sıra Suudi Arabistan Enerji, Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Halid el-Falih’in de aralarında bulunduğu anlaşmaya katılan ülkelerden mevkidaşlarımızla bir dizi ikili görüşmeler gerçekleştirdik.

-Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki mevcut ekonomik ilişkiler ve ticaret ve yatırım işbirliğinden ne kadar memnunsunuz? Bu ilişkilerin gelecekti gelişimine ilişkin ne düşünüyorsunuz?

Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler uzun zamandan bu yana enerji alanındaki işbirliğinin ötesine geçmiştir. Tarım, uzay araştırmaları ve finans sektörü gibi alanlarda büyük işbirliği potansiyeli görüyoruz. Ayrıca Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki ticaret ve yatırım işbirliğinin sürekli genişlediğinin ve güçlendiğinin de belirtilmesi gerekiyor.

Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki ticaret hacmi, 2018 yılının sonunda yüzde 15 artarak 1 milyar dolara ulaştı. Bu, son iki yıldaki gelişim seviyesinde kaydedilen iyi bir orandır. Bununla birlikte gelecekte ticaret hacmini arttırmaya yönelik tüm fırsatların önümüzde açık olduğun düşünüyoruz.

-Rusya ile Suudi Arabistan arasındaki koordinasyonun petrol politikası ve fiyat istikrarı açısından önemini nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce bu işbirliği neden devam etmeli?

Suudi Arabistan’ın OPEC bünyesinde öncü bir rol oynadığına katılmamak güç. Suudi Arabistan ve Rusya’nın OPEC ülkeleriyle ve kuruluşun üyesi olmayan diğer ülkelerle işbirliği çerçevesinde gösterdikleri dayanışma, ‘petrol piyasasında arz ve talep dengesinin sağlanmasında, sektördeki uzun vadeli yatırımın sürdürülmesinde, petrol piyasasının istikrarının sağlanmasında ve spekülatörlerin yaptıklarıyla yüzleşilmesinde’ önemli bir faktördür.

-Borsaya kademeli bir şekilde giriş bağlamında, Suudi şirketlerdeki Rus yatırımlarının büyümesinin önemi sizce tam olarak neyden kaynaklanıyor?

Mevcut aşamada, Suudi Arabistan ile ortak işbirliği konusunda bir yol haritası geliştirildi. Bu yol haritası çok çeşitli işbirliği alanlarını içeriyor. Bu bağlamda Suudi Arabistan Enerji, Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Halid el-Falih ile 10-11 Haziran 2019 tarihleri arasında Moskova’da yapılacak olan bir sonraki komite toplantısı sırasında bunları imzalamayı planlıyoruz.

-Önümüzdeki birkaç yıl içinde, dünya petrol piyasasının hangi sorunlarla karşı karşıya kalacağını düşünüyorsunuz? Başlıca eğilimler neler olacak?

Bana göre önümüzdeki birkaç yıl içerisinde küresel ekonomik yavaşlama nedeniyle petrol talebine ilişkin birtakım riskler ortaya çıkabilir. Ekonomik faktörler arasında, dünya ticaretindeki düşük büyüme oranlarını ve Amerika ile Çin arasındaki ticari anlaşmazlıkların tırmanmasını not edebiliriz. Bu faktörler, dünyanın pek çok bölgesinde artan siyasi belirsizlikle birlikte küresel ekonominin daha fazla darbeyle karşı karşıya kalacağına işaret ediyor. Tahmin edilemezlik ve oyunun kurallarının belirsizliği her zaman yatırım ortamının bozulmasına ve yatırım hacminin azalmasına neden olmuştur. Bu durum, ekonomik büyümede düşüş yaşanmasına yol açar. Bu küresel faktörlerle ilişkili olan durumdur.

Ancak elbette enerji sektörü söz konusu olduğunda bu sektöre has olan diğer birtakım durumlar da var. Öncelikle, geleneksel olmayan rezervlerin gelişimindeki payın kademeli olarak büyümesinin yanı sıra artan rekabetten söz ediyoruz. Her ne kadar petrol rezervleri dinamiklerinin ana yönlendiricisi Ortadoğu ülkeleri olsa da, ABD’nin petrol üretimiyle birlikte, hepsinden öte kaya petrolü üretiminin etkisi gelecekte artacaktır.

Şarkul Avsat