Hindistan Keşmir’in özerkliğini kaldırdı

Hindistan İçişleri Bakanı Keşmir özerk bölgesinin oluşumunu sağlayan 370 numaralı kanunun Başkanlık kararı ile iptal edildiğini açıkladı.

Yasa tasarısı sabah saatlerinde Hindistan Parlamentosu’na verildi.

Hindistan İçişleri Bakanı Amit Şah tarafından duyurulan teklif muhalif milletvekillerinin protestolarıyla karşılandı.

Keşmir’de sokağa çıkma yasağı ilan eden Hindistan, bölgedeki turistlere ve Hindu hacılara bölgeyi terketme, halka ise erzak depolama çağrısında bulundu.

Independent Türkçe’nin haberine göre, Keşmir’in iki eski başbakanı olan Omar Abdullah ve Mehbooba Mufti ise gözaltına alındı. Hindistan geçtiğimiz haftalarda bölgeye 35 bin askerini göndermişti.

Pakistan, Keşmir bölgesine Hindistan tarafından herhangi bir müdahalenin ‘savaş sebebi’ olarak sayılacağını açıklamıştı.

Keşmir sorunu nedir?

Keşmir olarak isimlendirilen coğrafya günümüzde üç ülke (Çin, Pakistan ve Hindistan) arasında parçalanmış durumda.

Bu üç parça, bölgenin üç ülkesi -Hindistan, Pakistan ve Çin- arasında dağılmış olan beş farklı idari birimi ilgilendiriyor.

Bu idari birimler:

Cammu, Ladak ve Keşmir Vadisi (Hindistan tarafında kalan bölge)

Azad Keşmir (Pakistan tarafında kalan bölge)

Gilgit-Baltistan (Pakistan tarafında kalan bölge/Kuzey Bölgeleri)

Aksai Çin (Çin tarafında kalan bölge)

Şaksgam Vadisi (Pakistan ve Çin arasında bölünmüş olan bölge)

İngiltere, 1947’de Hindistan’dan çekilirken, prenslik şeklinde yönetilen Keşmir’i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı.

Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan Keşmir halkı 1947’de Pakistan’a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi Hindistan ile birleşmeye karar verdi.

Karara Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı.

Pakistan ve Hindistan’ın bölgeye asker göndermesi üzerine de taraflar 1947’de ilk kez savaştı.

İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999’da da savaş çıktı.

Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın kontrolünde bulunuyor.

Bölgenin yüzde 20’sine ise Çin hakim durumda. Hindistan ele geçirdiği bölgeleri “Cammu Keşmir” eyaleti adı altında kendine bağladı.

Cammu Keşmir, halen Hindistan’da Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu tek eyalet olma özelliği taşıyor.

Pakistan ise kendi kontrolü altındaki Keşmir’e “Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)” ve “Gilgit Baltistan” adıyla iki özerk bölge statüsü verdi.

Keşmir konusundaki pozisyonu sadece tavsiye ve telkinlerde bulunmak olan BM, buradaki sorunun çözümüne yönelik herhangi bir yetki kullanmamıştır.

BM’nin neredeyse ilk gündem maddelerinden biri olan Keşmir konusuna dair BMGK’da 1948 ve 1965 arasında 23 karar çıkmıştır.

1965’te BMGK’da alınan karar üzerine Hindistan’ın oturumu terk etmesi ardından çıkarılan ilk karar ise 21 Aralık 1971’deki “Resolution 307”dir.

Bu karar da Pakistan ve Hindistan’ın Simla Anlaşması’nda belirlenen ateşkes hattına saygı duyulmasına dairdir.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948’den itibaren aldığı kararlarla Keşmir’in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halkoyuyla belirlenmesini öngördü.

Hindistan halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan ise BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.

Şarkul Avsat