İmam Muhammed bin Suud İslam Üniversitesi’nde Batı medeniyetinde ahlakın dinden ayrılması konusu tartışıldı

İmam Muhammed bin Suud İslam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin Abdulaziz bin Baz Salonu’nda İslam Kültürü Bölümü öğrencisi Abdurrahman bin Halid el-Hanifer’in ‘İslam’ın ışığında eleştirel bir çalışma: Batı medeniyetinde ahlakın dinden ayrılması sorunu’ başlıklı doktora tezi tartışıldı.

Tezi tartışan ve değerlendiren komisyonda, raportör olarak İlahiyat Fakültesi’nden Prof. Nasır bin İbrahim Al Tevim, komisyon üyesi olarak Dünya İslam Birliği (Rabıta) Genel Sekreteri Dr. Muhammed bin Abdulkerim el-İsa ve yine komisyon üyesi olarak İlahiyat Fakültesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ahmed Abdulfettah el-Berri yer aldı.

Tez hazırlığı aşamasında araştırmacıların karşılaştığı ilerlemeci ahlak filozoflarının yaklaşımlarının farklılıkları, kaynak yetersizliği, referans azlığı ve tez konusunun bildirilmesinde geç kalınması gibi zorluklara rağmen İslam ışığında Batı medeniyetinde ahlakın dinden ayrılmasının tartışıldığı entelektüel bilimsel mesajların ön planda yer aldığı bir sunum gerçekleşti. Tez çalışması, özellikle Batı medeniyetinde ahlakın dinden ayrılmasının tarihsel aşamaları, biçim ve kalıplarını vurgulamayı başardığı için bu alanda yazılan en önemli referanslardan biri olarak görüldü. Tez, Batıda ahlakın dinden ayrılmasının nedenlerine vurgu yapmasının yanı sıra kilisenin artan sorunları, eleştirel felsefi akımların ve dini reform hareketlerinin ortaya çıkması, düşünce ekollerinin yayılması ve kilisenin siyasete boyun eğmesiyle başlayan Batı medeniyetinde ahlakın dinden ayrılması sorununun kökenlerine ışık tutuyor.

Bununla birlikte bu ayrımın kabul edilip edilmediğine de değinen tez çalışması, kilisenin bu ahlaki değerler hakkındaki görüşünü de aktarırken tüm tez çalışmalarında olduğu gibi bu konuda bir takım kanıtlar ortaya koydu.

Tez çalışmasında, kapitalizmin çıkışı, burjuva sınıfının yükselişi, sanayi devriminin gerçekleşmesinin yanı sıra Kantian ve Hegel ekolü dahil olmak üzere modern çağda ahlakın dinden ayrılmasını savunmak için kurulan ahlakçı akımların yayılması, ahlakın dinden ayrılmasını sağlayan faktörlerden biri olarak tabir edilirken her kültür veya dinde ahlak kavramına dair göreceli farklılıkların olduğuna dikkat çekildi.

Batıdaki laiklik kavramı üzerinde durulan tez çalışmasında, Yunan medeniyeti ile Batı medeniyetinin bileşimi üzerine ortaya çıkan ahlaki etki biçimleri, ahlaki davranışın Rönesans ve modern döneme ayrılması problemi ve 20. yüzyılda manevi ve ahlaki boyutların gözetilmemesinin kapitalizmin yükselişindeki etkisi incelenirken, “İslam Kültürü” bölümlerinde İslam felsefesinin öğretilmesi için bilimsel bir yol oluşturulması gerektiği vurgulandı.

Komisyon, tezin kabul edilmesi önerisinde bulunurken tez araştırmacısına 4.95 gibi mükemmel bir not ile doktora verilmesini ve tezin basılmasını tavsiye etti.

Şarkul Avsat