Musul’daki Saat Kilisesi

85 kilise yağmalandı, 62 kişinin akıbeti bilinmiyor

IŞİD’in 2014’te Musul’u işgalinden sonra, kurtarılan bölgeler yeniden inşa edilmediği ve Haşdi Şabi başta olmak üzere bölgede bulunan farklı silahlı gruplardan dolayı binlerce Hristiyan, Avrupa’ya göç etmek zorunda bırakıldı.

IŞİD, 2014 yılında Musul’a saldırdığında 136 bin Hristiyan, Irak Kürdistan Bölgesi’ne (IKB) veya Avrupa’ya göçet mek zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, Irak’ta bulunan bir milyon 500 bin Hristiyan nüfusu, 200-300 bine düştü.

IŞİD’in işgali sorasında ise Musul ve Ninova Ovası’ndaki 85 kilise yağmalandı, 3 mazarlık kundaklandı.

Musul’un batısında şimdiye kadar 2 kilise onarıldı. Qerequş’ta 2, Bertıle kasabasında 1, Başik’te de 1 kilise halen onarılmayı bekliyor.

Kilise ve manastırların yüzde 70’i harabe

Ninovalı Hristiyanlar, Bağdat yönetiminin kilise ve kutsal mekanların restorasyonuna ayırdığı bütçenin oldukça düşük olduğunu dile getirdi.

Ninova Hristiyan, Ezidi ve Sebai Dinleri Temsilciği verilerine göre IŞİD, Ninova Ovası’ndaki kilise ve manastırların yüzde 70’ini harabeye çevirdi.

IKB İçişleri Bakanlığı Kriz ile Mücadele İşbirliği Dairesi verilerine göre ise, en az 700 bin iç göçmenin çoğu Ninovalı, yüzde 7’si Hristiyan.

Musul’un kuzeyindeki Ninova Ovası’ndan Anna Ryan adlı Hristiyan kadın, Independent Türkçe’ye verdiği demeçte, çok sayıda Hristiyan’ın Avrupa’ya göç etmesine rağmen topraklarında yaşamaya devam edeceklerini söyledi.

Anna Ryan, “Benim için önemli olan şu anda toprağımda olmamdır. Bölgemizin bir an önce yapılandırılması gerekiyor” dedi.

Ninovalı Hristiyanların bir kısmı, Musul’un IŞİD’den kurtarılmasından sonra, kentin batısındaki Bertıle kasabasında Müslüman ve Şebekler ile yaşamlarını sürdürüyor.

Fransa merkezli bir kilisenin mali desteğiyle geçen yıl 8 Aralık’ta Musul’un batısındaki Beşare Kilisesi onarılarak faaliyete geçirildi.

Ninova’daki Keldani-Süryani Kiliseleri Rahibi Adıl Kelu, 30 kiliseden sadece 2 kilisinin restore yapıldığını belirterek, “UNESCO, BAE ve bazı Batılı ülkelerin desteğiyle diğer kiliseleri onarmayı amaçlıyoruz” diye konuştu.

Rahip Adıl Kelu, bölgede altyapı hizmetinin olmayışı, Hristiyanların evlerine dönmemesinin önündeki en büyük engel olduğunu vurguladı.

85 kilise yağmalandı, 3 mezarlık tahrip edildi

Hristiyan İşleri Daire Başkanı Halid Cemal Albir, 42’si Musul’un doğu ve batısından, 43’ünün de Ninova Ovası’ndan olmak üzere 85 kilisenin yağmalandığını 3 mezarlıkta da tahribatın olduğunu söyledi.

IKB 2018 verilerine göre, 24 bin 964 aile aralarında Avrupa ülkeleri, Lübnan, Türkiye ve Ürdün’ünde bulunduğu ülkelere göç etti. 18’i kadın 62 Hristiyan’ın ise akibeti bilinmiyor.

Bir buçuk milyon nüfus 400 bine düştü 

2003 yılında devrik lider Saddam Hüseyin’in yıkılmasıyla hedef alınan Hristiyan ve Süryaniler Bağdat, Basra ve diğer bölgelerden Musul, Ninova Ovası ve IKB’ye yerleşti.

2003 yılı öncesinde yaklaşık bir buçuk milyona yakın olan Hristiyan nüfusu, 2014 rakamlarına göre 400 bin civarındaydı.

Bu sayının yaklaşık yarısı Musul ve civarında ve Ninova Ovası’da bulunmaktadır. Bartelle, Elqoş, Baxdede ve Qaremleş’te nüfusun çoğunluğunu ise Süryaniler oluşturuyor.

Musul ve Ninova Ovası, Keldani-Süryani-Asuriler’in tarihsel olarak önem verdiği bölgeler. Bölgede bulunan Mor Matay Manastırı, Mor Behnam, Mor Elias ve Raban Hurmuz Manastırı eşsiz tarihsel eserler olarak kabul görüyor.

Süryaniler 2003 sonrası gelişen yeni paradigma dahilinde otonomi talebinde bulundu, ancak bu talep Bağdat ve Erbil yönetimlerinin yanı sıra uluslararası camianın destek vermemesinden dolayı hayata geçilemedi.

Independent Türkçe / Gülbahar Altaş