Suriyeliler Halep ve İdlib kırsalındaki yıkılan evlerine geri dönüyor

Suriye’de yerlerinden edilmiş kişiler, ateşkesin ilan edilmesi ve Rus savaş uçaklarının saldırılarına ara vermesinin ardından, Halep ve İdlib’in batı kırsalındaki bölgelerde yıkılan evlerine rejim ve Rusya’ya güvenmemeleri nedeniyle çekingen ve ihtiyatlı bir şekilde geri dönmeye başladı.

Şarku’l Avsat, yerlerinden edilmiş kişilerin evlerine geri dönüşünü izledi.

Halep’in güneybatısındaki Maarat al-Nasan kasabasından aktivist Muhammed Kancu yaşananları şöyle anlattı:

“Halep’in batı bölgelerinde, rejimin Şubat ayı başlarında Rusya’nın desteğiyle başlattığı askeri operasyon nedeniyle yerlerinden edilmiş insanlar yavaş ve çekingen bir şekilde sınır kamplarına geri dönmeye başladı. Rejim güçleri operasyon sırasında Halep’in ve uluslararası karayolunun batısında çok sayıda alanı kontrol altına almıştı. Türk kuvvetleri, Rusya ile yapılan Halep ve İdlib’de ateşi öngören mutabakatın ardından rejim kuvvetlerinin ilerlemesine müdahale etti ve sahadaki durum istikrara kavuştu. Bu da, yerinden edilmiş kişilerin evlerine dönmese izin verdi”

Kısa bir süre önce İdlib’in doğusundaki Neyrab kasabasındaki evine dönen Ahmed el-Halil de, “Neyrab kasabası, rejim güçlerinin ilerleyemediği ve kontrol edemediği İdlib ve Halep’in kırsalındaki diğer şehir ve kasabalardan farklı değil. Bununla birlikte, kamu tesisleri ve altyapının tahrip edilmesine ek olarak, sivillerin evlerine büyük zarar veren yoğun bir hava ve topçu bombardımanıyla karşı karşıya kaldı.  Kasabadaki yollar, su ve elektrik şebekeleri kullanılamaz hale geldi. Sivillerin ateşkes kapsamında evlerine dönebilmeleri ve hayatlarına devam edebilmeleri için onları tamir etmeliyiz” dedi.

İdlib’in batısındaki Cisr es-Şuğur şehrinden Ahmed el-Helva, “Ateşkesle bombardıman ve Rus hava saldırıları durduktan sonra, ben ve ailem çok zor koşullar altında terk etmek zorunda kaldığımız evimize geri döndük. Çadır ve kamplardaki yaşam, evlerimizde yaşamanın yerini tutamaz. Yakın zamanda çok sayıda insan Cisr eş-Şuğur şehrine geri döndü ve ellerindeki kısıtlı imkanlarla vurularak tahrip edilmiş evleri tamir etmek gibi eksikleri gidermeye çalışıyor” diyerek yaşadıklarını ifade etti

Gab Ovası’ndan aktivist Bekir el-Hamidi, birkaç ay kamplarda yaşadıktan sonra Cisr eş-Şuğur’a geri döndüğünü söyleyerek şöyle konuştu:

“Rejim güçlerinin Halep ve İdlib kırsalında ilerleyip kontrol edebildikleri bölgelere yakın şehir ve alanların çoğunda binalar ve kamu tesislerinin yüzde 70’inde büyük hasar yaşandı. Ancak bu yıkıma rağmen, gerek bu bölgeler, gerekse diğer bölgelerden gelen yaklaşık 50 bin Suriyeli buraya geri dönerek kamplarda yaşamayı tercih etti. Sivillerin dönüşü devam ediyor.

Rejim güçlerinin Halep ve İdlib kırsalında ilerleyebildikleri ve kontrol edebildikleri alanlara bitişik şehirlerin ve alanların çoğundaki binalar ve kamu tesislerinin yüzde 70’i büyük hasara maruz kaldı. Ancak bu ve diğer bölgelerden gelen 50 binden fazla insan yıkıma rağmen geri dönmeyi ve buradaki kamplarda yaşamayı tercih etti. Sivillerin dönüşü devam ediyor. Rejimin saldırıları nedeniyle ülkenin kuzey sınırına kaçanların yarısı yani 500 binden fazla insanın geri dönmesi bekleniyor. Ancak bundan önce yardım kuruluşları, içme suyu, yiyecek ve bazı yapı malzemeleri gibi yardımları sağlayarak evlerinde yaşamalarını desteklemeli.”

Aktivist Ömer Hac Mahmud da, “Türkiye-Rusya mutabakatına göre Halep-Lazkiye (M4) yolunun güneyindeki alanların kaderinin ‘muallakta kalması ve anlaşılmaz olması’, yerlerinden edilmiş binlerce insanın özellikle Zaviye Dağı, Eriha ve Cebel Erbain’deki köy ve kasabalarına dönüşünü engelledi” diye konuştu.

İdlib bölgesi, Rusya’nın başkenti Moskova’da ateşkes mutabakatının duyurulmasından bu yana göreceli olarak sakin durumda.

Akar: 70-80 bin İdlibli geri döndü

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye ve Rusya’nın imzaladığı mutabakat uyarınca İdlib’deki ateşkesin devam ettiğini söyleyerek, “Bu mutabakat çerçevesinde birkaç münferit ateşkes ihlali olmakla beraber genel anlamda oradaki ateşkes, huzur ortamı devam etmektedir. Bu gerginliğin azalmasının en temel göstergesi, 70-80 bin civarında İdlibli şu anda evine dönmüş bulunmakta ve biz önümüzdeki günlerde bu dönüşlerin de devam etmesi için her türlü gayreti gösteriyoruz” ifadelerini kullandı.

Aktivist Nasır Hamvi, Suriye rejim güçlerinin İdlib’deki Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki alanları vurduğunu belirtti.

Türkiye tarafından desteklenen Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) liderinden Ahmed el-Kasım, “Rejim güçleri ateşkes anlaşmasını ihlal etti. Bu ihlalleri Türk tarafına bildirdik ve belgeledik. “Eğer rejim güçleri anlaşmaya uymazsa, güçlü bir şekilde cevap vereceğiz. Ateşkesi ihlal etmeye devam ederlerse, silahlı gruplar rejim güçlerini caydıracak ve ateşkese uymaya zorlayacak bir askeri operasyon başlatabilir” dedi.

Şarkul Avsat