Jewad Selim. İsimsiz (1957). Tuval üzerine yağlı boya, 50x70 cm

Arap dünyasının modern sanatçıları

Meem Galeri, ‘Modern Ustalar’ sergi serisinin üçüncüsünde Arap dünyasının en etkili modernistleri tarafından yapılmış nadir bilinen eserleri sunuyor.

Sergi; Irak, Mısır, Suriye, Lübnan, Sudan, Filistin ve Fas’tan modern ustaların 1920’lerden 2000’lerin başına kadar uzanan çalışmalarını içeriyor. Sergide ayrıca Chafic Abboud, Etel Adnan, Dia al-Azzawi, Kamal Boullata, Huguette Caland, Ahmed Cherkaoui, Saliba Douaihy, İsmail Fattah, Kadhim Hayder, Faiq Hassan, Shakir Hassan Al Said, Louay Kayyali, Mahmoud Sabri, Mahmoud Said, İbrahim Al-Salahi, Jewad Selim ve Marwan’ın eserleri de yer alıyor.

Chafic Abboud. Une maison (1964), tuval üzerine tempura, 27×36 cm

Sanatçıların eserleri ve özel koleksiyonlarla işbirliği içinde bulunan Meem Galeri, yirminci yüzyıl boyunca Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki modern sanatın evrimine dair iç görüler sunan resim, baskı ve heykel koleksiyonunu bir araya getiriyor.

Bu Arap sanatçılar, bölgedeki yeni kurulan sanat kurumlarından yararlanan ve yurt dışında eğitim görme, 20. yüzyıl Batı modern sanat akımlarını öğrenme fırsatına sahip olan bir kuşağa aitler.

Her ne kadar çağdaş Batı ve yeni soyutlama tekniklerini denemiş olsalar da, sömürge dönemi sonrası ortaya çıkan kendi kimliklerini ifade etme istekleri, kendi ülkelerinin kültürel geleneklerinden, tarihlerinden ve manzaralarından ve sosyo-politik meselelerinden ilham almalarını sağladı. Bu yaklaşım, önemli modern hareketlerin ortaya çıkması ve benzersiz bir Arap görsel estetiğinin gelişmesi ile ortaya çıkan bölgedeki sanatsal bir rönesansla sonuçlandı.

Buna iyi bir örnek, Mahmoud Said’in geleneksel giysisinde bir öküzünü öküzüne yönlendiren bir köylü tasvir eden Al Nourag (Pulluk) adlı 1930 resmidir. Eserde sanatçı, Mısır’ın Nil vadisindeki basit kırsal yaşamı ve insan, doğa arasındaki uyumu, İtalya ve Paris’teki eğitimini yansıtan post-izlenimci bir tarzda yakalar.

Mahmoud Said. Al Norag (Pulluk) (1920’ler). Yağlı boya 25.4 x 36 cm

Benzer şekilde, Roma’da okuyan ve Şam’daki Güzel Sanatlar Yüksek Enstitüsü’nde ders veren Louay Kayyalı’nın 1969’lu bir portresi, genç bir dondurma satıcısını tasvir ediyor. Pasif olarak mesafeye bakan çocuğun melankolik ama onurlu figürü, sıradan Suriyelilerden yaptığı birçok portrenin mükemmel bir örneğidir.

Bağdat, bölgedeki modernist sanat ve mimarinin önemli bir merkeziydi ve Iraklı sanatçılar, sömürge sonrası ulusal Irak kimliğinin yükselişinde kritik bir rol oynadılar. Paris’te öğrenim gören ve Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde Resim Bölümü’nü kuran Faiq Hassan, 1930’larda Societe Primitive’i kurdu. Daha sonra üyeleri stüdyolarından çıkmaya ve köy yaşamından, doğadan esinlenerek eserler yaratmaya teşvik etti.

Kamal Boullata. İsimsiz (yaklaşık 1962), Kağıt üzerine sulu boya, 42×33 cm

Faiq Hassan’ın 1958’deki Balıkçı isimli eseri, ağlarını şafakta atan tipik bir balıkçı sahnesini tasvir ediyor. 1960’ta aldığı eğitim Sabri’nin eserlerinde kendisini hissettirir, Su Taşıyıcıları eserinde geleneksel Irak kıyafetleri giymiş bir grup kadının başlarında tencere suyu taşıdığı güneşli bir kırsal manzarayı yansıtır.

Irak’ta modern sanatın kurucusu sayılan Jewad Selim, Paris, Roma ve Londra’da resim ve heykel eğitimi aldı ve Güzel Sanatlar Enstitüsü’nde öğretmen olarak yeni nesil sanatçılar üzerinde büyük bir etkiye sahip oldu. Meslektaşı ve eski öğrencisi Shakir Hassan Al Said ile birlikte, 1951’de eski Irak motiflerini Batı sanatsal hareketleriyle birleştiren modern Irak estetiğinin oluşturulmasında kilit rol oynayan Bağdat Modern Sanat Grubunu kurdu. 1957’deki yaptığı isimsiz resmi, kübist tarzda geleneksel bir cezve ile basit bir ev sahnesini tasvir ediyor. Paris’te eğitim gören Al Said, 1971’de Arap harfinin keşfine odaklanan Tek Boyut grubunu kurdu. Özellikle ihmal edilmiş, savaşla parçalanmış binaları okunaksız mektuplarla tasvir eden tanınmış Walls serisi meşhurdur.

Mahmoud Sabri. Vandbærere (Su Taşıyıcıları) (1960), kağıt üzerine sulu boya, guaj ve pastel, 64 x56 cm

Irak’ın en büyük ressamlarından biri olarak kabul edilen Dia Al-Azzawi, Bağdat’taki Güzel Sanatlar Enstitüsü’nden mezun oldu. 1969’da, mirasları çerçevesinde kendi dönemlerine ve bireysel stillerine sadık kalma vizyonunu paylaşan diğer sanatçılarla Yeni Vizyon grubunu (el-Ru’yya al-Jadidah) kurdu. Saddam Hüseyin’in iktidara gelmesinden sonra 1976’da Londra’ya taşınan sanatçı, o yıllardan bu yana bir kübist eser olan Suçlu Bellek eseriyle temsil edilir, resimde masum insanların bombalanması tasvir edilir.

Louay Kayyali. İsimsiz (1960), tuval, 93×73 cm

Filistinli sanatçı Kamal Boullata, soyut eserleri ile tanınan bir sanatçıdır. Sanatçının sergide 1962’den kalma Kudüs sokaklarının gerçekçi, romantik tasvirlerini içeren, yerli yaşamın tarihi, mimarisi ve manzarası ile hayat dolu iki erken dönem eseri yer alıyor.

Dia al-Azzawi. Suçlu Bellek (1976) yağlı boya, 150×120 cm, Bağdat Modern Sanat Müzesi

Sergide ayrıca, tanınmış Lübnanlı kadın sanatçı Etel Adnan ve Huguette Caland’ın yanı sıra Chafic Abboud ve Saliba Douaihy, Faslı sanatçı Ahmed Cherkaoui, Sudanlı İbrahim Al-Salahi ve Iraklı heykeltıraş İsmail Fattah’ın çalışmaları de bulunuyor.

Saliba Douaihy. Abstraite (1975). Tuval üzerine yağlı boya. 43×53,5 cm

Meem Galeri, sadece randevu ile açıktır. Detalı bilgi ve 3D sanal tur için https://www.meemartgallery.com/ ve  https://my.matterport.com/show/?m=Q7q95ZaxdLP&brand=0 adreslerine bakabilirsiniz.

Gulf News