Mars’ta roka yetiştirilebilecek

Roka tohumlarını roketle gönderme projesi sayesinde bilim insanları, rokaların biraz yavaş olsa da hala uzayda yetiştirilebileceğini keşfetti.

Bilim insanları tohumların bir görevle başarılı şekilde uzaya gönderilmesinin ardından Mars’ta salata mahsulünün yetiştirilebileceğini söyledi.

Araştırmada, bir milyon roka tohumu gerçek bir roketle Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) gönderilmişti. 2015’teki uzay görevi, Britanyalı astronot Tim Peake desteğinde yapılmıştı.

Tohumlar 6 ay sonra Dünya’ya döndüğünde, Birleşik Krallık genelindeki 600 bin çocuk, bu tohumları yetiştirmek ve gözlemlemek için Kraliyet Bahçıvanlık Derneği’nce düzenlenen deneye katılmıştı.

Uzay uçuşu her ne kadar tohumların canlılığını ve fidelerin gelişimini riske sokmasada da araştırmacılar tohumların “filizlenme gücünün” azaldığını söyledi.

Araştırmacılar, kısa süre önce hakemli bilimsel dergi Life’ta yayımlanan bulgularının, bilim insanlarını yenilebilir ürünlerin uzun mesafeli uzay görevlerinde yetiştirilip yetiştirilemeyeceğini bilmeye bir adım daha yaklaştırdığına inanıyor.

Makalenin baş yazarı olan Londra’daki Royal Holloway Üniversitesi’nin biyoloji bilimi bölümünden Dr. Jake Chandler, şunları söyledi:

Yüksek kaliteli tohumların uzaya ve ötesine taşınması, insanların uzay, Mars ve diğer dünyaları keşfetmesini destekleyen bitkileri yetiştirmesi için çok önemli olacak. Çalışmamız, 6 aylık bir uzay yolculuğunun roka tohumlarının çimlenme gücünü Dünya’da kalanlara kıyasla azalttığını buldu, bu da uzay uçuşunun olgunlaşma sürecini hızlandırdığını gösteriyor.

Araştırmacılar, uzay uçuşları esnasında etkin olmayan tohumların kalitesini korumak için onların kozmik radyasyonun ve uzay gemisinin mekanik titreşimlerinin zararlı etkilerinden korunması gerektiğini söyledi.

Tohumların Uluslararası Uzay İstasyonu’ndayken emilen radyasyon dozunun Dünya’nın yüzeyine nazaran 100 kat daha fazla olduğu belirlemişti.

Araştırmacılar, Mars görevi sırasında radyasyona maruz kalmanın UUİ’denkinin en az 5 katı olacağına inanıyor.

Fakat bu zorluklara rağmen uzmanlar tohumların yeterince korunması durumunda uzun mesafeli uzay görevlerinde mahsul alınabileceğini söylüyor.

Dr. Chandler, “Bu yüzden tohumları canlı tutarken, onları dikkatli bir şekilde uzay radyasyonu ve mekanik titreşimi de içeren potansiyel olarak zararlı faktörlerden korumaya dikkat etmeliyiz. Kendi yetiştirdiğimiz salata mahsulünü Mars’ta yeme olasılığına bir adım daha yaklaşılmış olabilir” dedi.

Birleşik Kralllık astonotu binbaşı Peake de şunları ekledi:

Bu alandaki en geniş ve en ilham verici deneylerin birinde, yarım milyondan fazla genç, Royal Holloway’deki bilim insanlarının uzay uçuşunun roka tohumları üzerindeki etkilerini araştırmasına yardımcı olmak için güvenilir veriler topladı. İnsanlar Mars’a seyahat ettiğinde, kendilerini beslemenin yollarını bulmaları gerekecek ve bu araştırma da gelecekteki uzay görevleri için son derece önemli tohum depolama ve çimlenme biyolojisinin bazılarını anlamamıza yardımcı oluyor.

Independent Türkçe