Libya ateşkese rağmen diken üzerinde

Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı bazı milis gruplarının başkent Trablus’ta kendi aralarında yaşadıkları ihtilaflar, yeni bir çatışma dalgasına dair korkuları artırdı. Bu hareketlerle eş zamanlı olarak bazı milis liderleri de medya organları aracılığıyla açıklamada bulundu. Trablus Devrimciler Tugayı komutanı Heysem et-Tacuri, UMH ve ona yandaş güçlere sert biçimde eleştirdi.

Tacuri UMH’yi ‘zayıf hükümet’ olarak nitelendirerek UMH güçlerini, polis ve asker içermeyen bir ‘sera ordusu’ olarak tanımladı. Aynı şekilde UMH’ye bağlı İçişleri Bakanı Fethi Başağa’nın başkent Trablus’un giriş ve çıkışlarını kontrol etme çabalarına yanıt olarak Tacuri, ister devriye olsun, isterse şehirde konuşlanmak isteyen herhangi bir güç olsun, Trablus’a girmek isteyen herkesin bilgi vermesi çağrısı yaptı.

Öte yandan UMH’ye bağlı Volkan el-Gadab (Öfke Volkanı) operasyonu askeri komutanları, Trablus Devrimciler Tugayı’nın alarm durumuna geçtiklerini belirtti. Yerel halk, son iki gün içinde bazı milislerin aniden ve açıklama yapmadan Trablus’ta yoğunlaştıklarını belirtti.

Libya medyası, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından yaptırım uygulanan ve savcı Muhammed Kaşlaf tarafından aranan bir kaçakçının, iki gün önce Petrol Tesisleri Muhafız Kurumu’na yaptığı son ziyaret sırasında UMH Savunma Bakanı Salah en-Nimruş’un yanında göründüğünü açıkladı. Ekim ortalarında Trablus’ta ‘El-Bidca’ lakaplı ortağı Abdurrahman Milad’ın tutuklanması sonrasında söz konusu kaçakçının varlığının, UMH’ye bağlı İçişleri Bakanlığı’nın, milislerle mücadele planları kapsamında bir zorluk teşkil ettiği belirtildi.

Kaşlaf, yıllardır ez-Zaviye petrol rafinerisini kontrol ediyor ve batı kıyısı bölgelerindeki zengin kaçakçılardan biri olarak tanımlanıyor. Petrol Tesisleri Muhafızları’na bağlı milisleri komuta ediyor. Seyahat yasakları ve fonların dondurulmasını içeren BMGK yaptırımları listesinde yer alıyor.

Öte yandan Savunma Bakanlığı, Muhammed Balam’ı, bakanlıkta insani işler komitesi ile işbirliği dahilinde, tutukluların ve cesetlerin takası meselesini yönetmek ve takip etmekle görevlendiren bir karar yayınladı. Balam, daha önce radikalizm yanlılarının

Trablus’a kaçmadan önce Bingazi şehrinde Libya Ulusal Ordusu (LUO) güçlerine karşı verdiği savaşlara katılmıştı.

Aynı şekilde UMH güçlerinin Sirte sözcüsü Tuğgeneral Abdulhadi Dara, Sudanlı Cancavid milislerinin bir mensubunun Ebu Hadi kasabasında halk tarafından kurşuna dizilerek öldürüldüğünü duyurdu. Söz konusu milisin, bir evi soymaya çalıştığı ve daha sonra LUO tarafından kuşatıldığı belirtildi.

Öte yandan Fransa, 19 Aralık’ta Libya’daki büyükelçiliği aracılığıyla Ulusal Petrol Kuruluşu’nun birliğine, güvenliğine ve tekeline olan bağlılığını yeniledi. Fransa, kısa bir açıklama yaparak, kurumu tehdit etmeyi veya baskı kurmayı amaçlayan herhangi bir eylemin ‘kamu yararına zarar verdiğini ve BMGK’nın 2213 sayılı kararı uyarınca yaptırımlara tabi olabileceğini’ ifade etti.

Fransa’nın Trablus Büyükelçisi Beatrice Helen, geçen cuma günü Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Yusuf el-Akuri ile yaptığı telefon görüşmesinde ülkesinin, ‘Libya’da istikrarı destekleme arzusunun ve barış sürecini desteklemedeki rolünün’ önemine dikkati çekti.

Komisyon tarafından yapılan açıklamaya göre Akuri, Libya’daki tırmanışın Akdeniz’in güneyi ve kıyı bölgelerinin istikrar ve güvenliğine yönelik tehlikesi konusunda uyarıda bulundu. Akuri ayrıca, başta güvenlik durumu olmak üzere seçimlerin başarısı için uygun koşulları sağlamanın önemli olduğunu vurguladı.

Bu görüşme, BM tarafından desteklenen Tunus diyaloğunun başarısız olması halinde, geçen cuma akşamı Bingazi şehrinde siyasi yol haritası çizmekle görevli meclis komisyonunun ilk toplantısından sonra gelişti.

7 üyeden oluşan komisyonun, siyasi diyaloğun başarısız olması durumunda daha sonraki bir zamanda çalışmalarının sonuçları ve tavsiyeleri de kapsayan, Temsilciler Meclisi’ne ayrıntılı bir raporla alternatif bir plan önerisi sunması bekleniyor.

Öte yandan Libya haber ajansına göre doğudaki Bingazi şehri, kapsamlı güvenlik önlemleri, yoğun trafik yayılması ve Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı polis karakolları ve saha birlikleri için güvenlik faaliyetlerine tanık oldu. Güvenlik Bilgi Bürosu, LUO Başkomutanı Halife Hafter’in talimatları çerçevesinde bu önlemlerin alındığını duyurdu.

Libya, 2020’de bildirilen 32 saldırı ile, dünyadaki sağlık altyapısına yönelik saldırılar açısından dördüncü sırada yer aldı. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi tarafından yayınlanan bir rapora göre, bu saldırılar, ülkenin zaten bocalayan sağlık sistemi üzerinde daha fazla baskı oluşturuyor.

Aynı rapor, geçen ayın, Akdeniz’i geçmeye çalışan göçmenler ve mülteciler için bu yılın en kanlı ayı olduğunu belirtti. Aynı şekilde doğudaki sellerden 4 bin 100’den fazla kişinin etkilendiği, Libya’da ise koruma risklerinin endişe kaynağı olmaya devam ettiği belirtildi.

Rapora göre özellikle başkent Trablus’un güneyindeki patlayıcı madde tehlikeleri, başta evlerine dönmek isteyenler olmak üzere hala insanların açısından ciddi riskler oluşturuyor. 7 Aralık itibariyle patlayıcı madde tehlikelerine ilişkin 108’den fazla olayın rapor edildiği açıklandı. Sonuç olarak 73 kişi öldüğü, 133 kişi yaralandığı ve bunların yüzde 66’’sının sivil olduğu kaydedildi.

Şarkul Avsat