Suriye: Rus ordusu, stratejik öneme sahip Ayn İsa’daki askeri varlığını artırdı

Moskova, Suriye’nin kuzeydoğusundaki Rakka kırsalında yer alan ve stratejik öneme sahip olan Ayn İsa’ya bölgenin Ankara yanlısı gruplar tarafından yoğun bombardımanına tutulmasının ardından askeri polis takviyesi gönderdiğini duyurdu.

Bu gelişme Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu arasında bugün (Salı) Rusya’da yapılması planlanan görüşmeleri öncesinde yaşanırken iki bakanın görüşmesinde ele alınacak konular arasında Suriye dosyası da bulunuyor. Bu arada Türkiye’nin, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e muhalif silahlı grupları desteklerken, Rusya’nın rejime sadık güçleri desteklediğini belirtilmeli.

Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun sekizinci toplantısı, bugün Rusya’nın Soçi kentinde Çavuşoğlu ve Lavrov’un başkanlığında gerçekleştirilecek. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan dün (Pazartesi) yapılan açıklamada, toplantıda iki ülke arasındaki ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası gelişmeler konusunda kapsamlı bir görüş alışverişinde bulunulacağı ve toplantı sonunda iki ülke arasında 2021-2022 yılları için bir istişare planının imzalanacağı bildirildi.

Ayn İsa bölgesi, doğudaki Haseke, Rakka ve Deyrizor, kuzeyde ise Halep şehrini bir birine bağlayan uluslararası karayoluna (M4) bakıyor. Bu hayati konumu nedeniyle bölge stratejik bir öneme sahiptir. Bölge ayrıca Fırat’ın doğusuna batısındaki büyük bir yol ağı ile bağlanıyor. Uluslararası ve bölgesel taraflarca desteklenen ve sahada savaşan taraflar, Halep’in doğu kırsalındaki Ayn el-Arab (Kobani) ve Menbiç şehirleri arasındaki kara yolunu kesmek için bölge üzerinde tam bir kontrol sağlamaya çalışıyorlar.

Bu ay Suriye’nin kuzeyindeki büyük şehirleri bir birine bağlayan kara yolu üzerinde bulunan Ayn İsa yakınlarında Türkiye destekli savaşçılar ile Kürt güçleri arasında çatışma çıktı. Türk güçleri ve onlarla birlikte hareket eden Suriyeli silahlı muhalif gruplar, geçtiğimiz yıl Suriye’nin kuzey ve doğusunu kontrol eden Kürtlerden oluşan Halk Koruma Birlikleri’ne (YPG) yönelik gerçekleştirdikleri bir saldırıda bölgenin kontrolünü ele geçirdiler.

Öte yandan Türkiye Milli Savunma Bakanlığı’ndan üst düzey bir kaynak, Ankara’nın bugünkü toplantıyı, terör örgütü olarak tanımladığı YPG’nin bölgeden geri çekilmesi talebini güçlendirmek için kullanacağını söyledi. Kimliğinin açıklanmasını istemeyen kaynak, “YPG, Ayn İsa’yı kesinlikle terk etmeli. Bunu başarmak için gerekli her türlü adımı atacağız” dedi.

YPG, son yıllarda Suriye’nin kuzeydoğusunda ABD’nin havadan yardımı ile DEAŞ’ı mağlup eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) koalisyonunun ana askeri bileşenidir. Ankara ise, YPG’nin Türkiye’nin güneydoğusunda Türk devletine isyan eden silahlı gruplarla yakın bağları olduğunu söylüyor.

Diğer yandan Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Pazar akşamı bölgeye askeri polis takviyesi gönderildiğini duyuruldu. Açıklamada, “Daha önce Türk tarafıyla yapılan müzakereler sırasında, Rusya-Suriye ortak nöbet noktalarının konuşlandırılması konusunda mutabık kalındı. Rus ordusunun yanı sıra bölgede istikrarın sağlanması amacıyla gönderilen askeri polis güçleri de bugün (Pazar) Ayn İsa’ya ulaştılar” ifadeleri yer aldı.

Uçakları bölgede devriye gezen Moskova, iki tarafı karşılıklı olarak gerçekleştirilen bombardımanları durdurmaya ve gerilimi azaltmaya çağırdı. Bununla birlikte son 24 saat içinde Türkiye destekli gruplar tarafından gerçekleştirilen herhangi bir bombardıman tespit edilmediğini bildirdi.

Rusya merkezli Sputnik Haber Ajansı, Suriye Milli Uzlaşı Heyeti üyesi Ömer Rahmun’un, SDG’nin Ayn İsa’yı önümüzdeki günlerde Suriye rejimine devretmeyi kabul ettiğini doğruladığını aktardı.

Sputnik’in haberine göre Rahmun, SDG’nin günlerce süren görüşmelerin ardından geçtiğimiz pazar günü Ayn İsa’da yapılan toplantıda bölgeyi Rusya ve Suriye rejimine devretme sözü verdiğini söyledi. Rahmun ayrıca SDG’nin Ayn İsa’yı Suriye rejimine teslim etmeyi kabul etmesinin Türkiye’nin bölgeye gerçekleştirmeyi planladığı operasyonu durdurduğunun da altını çizdi.

SDG’nin Ayn İsa’yı Suriye rejimine teslim etmesiyle ilgili anlaşmanın tüm şartları hakkında halen kesin bir bilgi bulunmadığına dikkati çeken Rahmun, ancak SDG temsilcilerinin, Rus tarafına, Ayn İsa’dan tamamen çekilmeye hazır olduklarını ve önümüzdeki birkaç saat içinde sahada pratik adımlar atmaya başlayacaklarını söylediklerini kaydetti.

Rus güçleri Rakka’nın kuzeyindeki Ayn İsa’nın güney kırsalındaki Kalata köyünde yeni bir askeri üs kurarken Ayn İsa’nın kuzeyindeki Cehbel ve el-Mişerfe köyleri, iki taraf arasında düzenlenen karşılıklı füze saldırıları sırasında SDG ve Türkiye yanlısı Suriye Milli Ordusu (SMO) grupları arasında çatışmalara tanık oldu.

Türkiye, bir hafta önce yaptığı toplantıda, Türk güçlerinin bölgede olası bir askeri operasyon düzenlemesini engelleyecek uzlaşılara varılması için ön şart olarak ‘SDG’nin Ayn İsa’dan tamamen çekilmesi’ gerektiğini belirtti.

Öte yandan Kürt kaynakları, Suriye ordusu ve SDG’nin, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve SMO içindeki Suriyeli gruplar tarafından M4 uluslararası karayoluna, kasabanın doğu ve batı girişlerine ve Cehbel, Mişerfe, Sayda ve Ayn İsa kampı dahil olmak üzere savaş cephelerine doğru uzanan bir saldırıya uğrayan, Rusya’nın himayesindeki Rakka’nın kırsal kesiminde yer alan Ayn İsa bölgesinin kaderini belirlemek için mutabakata vardıklarını açıkladılar. Kaynaklar, Suriye ordusu unsurlarının Ayn İsa’nın merkezine konuşlandırılmayacağını, alan dışında ve bölge sınırları içinde kalacaklarını vurguladılar.

Kaynaklar, Ayn İsa’daki SDG liderliği ve Özerk Yönetim yetkililerinin dün büyük bir toplantı düzenlediklerini ve bölgede bir güvenlik noktasının kurulması önerisinin ve Suriye ordusunun konuşlandırılmasına izin veren nihai bir anlaşma formüle etmek için Rusya’nın gözetiminde Suriye rejiminin temsilcileriyle görüşmelere devam eden Özerk Yönetim kurumlarının da dahil olduğu anlaşmanın şartlarını uygulama mekanizmalarını tartıştıklarını aktardılar. Anlaşmada ayrıca Rus askeri polisi eşliğinde devriyelerin düzenlenmesi ve M4 karayolunun sivillere ve ticari araç trafiğine açılması gibi konularda yer alıyor.

Kaynaklar, Moskova’nın SDG’li liderlerden, TSK ve onunla birlikte hareket eden Suriyeli gruplar tarafından düzenlenmesi beklenen olası askeri harekattan kaçınmak için tüm güçlerini çatışma bölgelerinden, savaş cephelerinden ve M4 karayolundan Ayn İsa’nın 5 kilometre güneyine çekmesini istediğini de söylediler.

Diğer yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), geçtiğimiz gece yarısından sonra Cehbel, Mişrefe, Sayda ve Muallak cephelerinde Türkiye’nin gerçekleştirdiği bombardımanlar ve Ankara yanlısı gruplarla medyana gelen çatışmalar sonucu, 4 SDG üyesinin öldüğünü, 7 üyesinin ise yaralandığını aktardı.

Bir başka gelişmede ise Rus ve Türk güçleri dün sabah 5 Rus ve 4 Türk zırhlı aracının bulunduğu ortak bir devriye gezdi. Türkiye-Suriye sınırındaki Şenyurt (Derbesiye) Sınır Kapısı’ndan yola çıkan devriye, Ebu Rasin kırsalındaki Duleyk, Melik, Abbas, Aliye ve Kesra köy ve kasabalarını gezdikten sonra Derbesiye kırsalındaki Kayravan, Talak Kurkund, Şeyrik ve Atişan köy ve kasabalarından geçerek başlangıç noktasına geri döndü. Devriyeye iki Rus askeri helikopteri eşlik etti.

Bununla birlikte Türk güçleri dün, İdlib’in güneydoğu kırsalında yer alan ve İdlib kırsalında Cebel el-Erbain’e açılan giriş kapısı olan Kadura köyünde yeni bir askeri nokta inşa etmeye başladı. Söz konusu askeri nokta, Şam-Halep karayolu (M5) üzerinde bulunan Kefer Battih ve Dadih köylerini kontrol ediyor.

Şarkul Avsat