Wuhan

Koronavirüs, Wuhan’da ilk vaka açıklanmadan iki ay önce ortaya çıktı

California Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki ABD’li araştırmacılardan oluşan bir ekip, “yeni tip koronavirüsün (SARS-CoV-2) keşfedilmeden önce en fazla iki ay boyunca Çin’in Wuhan kentinde yayılmış olduğunu” belirttiler. Science dergisinin son sayısında yayınlanan çalışmada, araştırmacılar bu sonuca ulaşmak için üç önemli bilgiyi birleştirdiler. Söz konusu üç bilgi, karantina öncesinde virüsün Wuhan’da nasıl yayıldığının detaylı bir şekilde ele alınması, Çin’deki virüsün genetik çeşitliliği ve Çin’deki tespit edilen ilk vakaların raporlarından oluşuyor.

Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Bulaşıcı Hastalıklar ve Halk Sağlığı bölümünde doçent olan Joel O. Wertheim, dün üniversitenin web sitesinde yayınlanan bir raporda şu ifadeleri kullandı:

“Bu çeşitli kanıtları birleştirerek, SARS-CoV-2’nin Wuhan şehrinde yayılmaya başladığı tarih olarak 2019 yılı Ekim ayı ortası olarak belirleyebildik.”

İlk Kovid-19 vakaları 2019 yılı Aralık ayında Çin’in Hubei bölgesinde Wuhan şehrinde bildirildi. Virüs daha sonra büyük bir hızla Hubei’nin dışına yayıldı. Çinli yetkililer bölgeyi karantinaya aldı ve ulusal düzeyde koruyucu tedbirler uygulamaya başladı. Geçen yılın Nisan ayına kadar virüsün yerel olarak yayılımı kontrol altına alındı ancak o zamana kadar virüs, 100’den fazla ülkenin Kovid-19 vakaları bildirmesi ile salgın halini almıştı.

Yeni çalışmada, araştırmacılar ilk vakanın veya virüse yönelik bir işaretin ne zaman ortaya çıktığını belirlemek için “moleküler saat” gibi evrimsel analizler kullandılar. Moleküler saat, canlı organizmaların genomundaki mutasyonların uzun süreler içerisinde art arda ve düzenli bir şekilde meydana geldiği varsayımına dayanan bir genetik analiz tekniğidir. Bu analiz tekniği, organizmanın evrimsel süreci boyunca yeni iki türün orijinal versiyondan ayrıldığı zamanı tahmin etmek için kullanılan matematiksel bir yöntemdir.

Bu çalışmaya göre, araştırmacılar Çin’de SARS-CoV-2 ile enfekte olan ortalama kişi sayısının 4 Kasım 2019’a kadar birden az olduğunu, 13 gün sonra 4’e, 1 Aralık 2019’da ise 9’a çıktığını tahmin ediyorlar. Wuhan’da daha sonra Kovid-19 olduğu anlaşılan ilk vakaların hastaneye yatışları Aralık ayı ortalarındaydı. Araştırma yazarları, SARS-CoV-2 virüsünün halk sağlığı için temsil ettiği tehlikenin henüz büyük ölçüde bilinmediği ilk salgın dalgası sırasında nasıl davrandığının modelini çıkarmak için çeşitli analiz araçları kullandılar. Bu araçlar, virüsün bulaşıcılığı ve diğer faktörler dahil olmak üzere bilinen biyolojisine dayanan salgın simülasyonları içeriyordu. Bu simülasyonların sadece yüzde 29,7’sinde virüs kendi kendisine devam eden salgınlar yaratabiliyordu. Diğer yüzde 70,3’ünde ise, salgın sona ermeden önce görece az sayıda kişiyi enfekte ediyordu.

Wertheim “Genellikle, bilim adamları bir virüsün ne zaman yayılmaya başladığını öğrenmek için viral genetik çeşitliliği kullanırlar, çalışmamız, virüsün gözlemlenen genetik çeşitliliğe neden olmadan önce ne kadar süre yayılmış olabileceğini modelleyerek bu yöntemin üstüne önemli bir katman ekledi.” diyor. Wertheim bunu şu ifadeler ile açıklıyor: “Yöntemimiz bazı şaşırtıcı sonuçlar verdi. Simülasyonunu yapmaya çalıştığımız salgınların üçte ikisinden fazlasının yok olduğunu gözlemledik. Bu, Kovid-19’ın 2019’un Kasım ayı başlarında, belki de aynı yılın Ekim ayı başlarında Hubei bölgesinde düşük seviyelerde yayılmış olmasının çok yüksek bir ihtimal olduğu anlamına geliyor. Bununla birlikte, virüsün yayılımı, haftalarca veya aylarca tespit edilmesi ve karakterize edilmesine izin vermeyecek kadar düşüktü ve Kovid-19’un ilk kez tanımlandığı zamana kadar ise, virüs Wuhan’a köklerini salmıştı.”

Şarkul Avsat