WHO aşıların tekelleştirilmesi konusunda diplomatik söyleminin dışına çıktı

Mücadeleler, aşıların mevcut, sağlık sisteminin güçlü ve aşı dozlarının ülke genelinde bulunduğu durumlarda bile tek başına yeterli olmuyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), gelişmekte olan ülkelerin çoğunda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının yeni dalgası karşısında aşı yetersizliği nedeniyle çekilen sıkıntıya dikkat çekti. Ayrıca aşılama kampanyalarındaki aksamaların ve zengin ülkeler arasında büyük miktarlarda aşı tekelini elde etme rekabetinin tehlikelerine karşı uyarıda bulundu. Söz konusu açıklamada hükümetler arası bir örgüt olmasından kaynaklanan doğasının gerektirdiği diplomatik söyleminin bir kez daha dışına çıktı.

WHO, Amerika Kıtası’ndaki bölge ofisi aracılığı ile Brezilya hükümetine, vaka ve ölüm sayılarında her gün yeni rekorlar kırarak, ülkeyi dünya çapında virüsün merkezi haline getiren salgını kontrol altına almak için gerekli önlemleri almamakla itham etti. Ardından WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde  aşılama kampanyalarının aksamasının, zengin ülkelerin aşı konusunda rekabet etmesi ve bunun yoksul ülkeleri aşılara erişmesine mahrum bırakılması ile ilgili olduğunu bildirdi.

“Avrupa’daki aşılama kampanyalarının yavaş ilerleyişinin kesinlikle kabul edilemez” diyen Ghebreyesus sözlerini şöyle sürdürdü:

“COVAX programı üzerinden bu yılın sonuna kadar yoksul ve gelişmekte olan ülkelere 10 milyon aşı dozu dağıtma hedefini gerçekleştirmeye halen uzak olduğumuzu söylemekten üzüntü duyuyorum. Kanıtların çoğu, virüsü tamamen ortadan kaldırmak için aşıların adil dağıtımından başka yol olmamasına rağmen zengin ülkelerin aşı dozlarının adil bir şekilde dağıtılmasıyla ilgilenmediklerini gösteriyor. Hepimizin birbirimize karşı değil, virüse karşı yarışta olduğumuzu idrak etmesi gerekiyor.”

WHO’nun Sağlık Acil Durumları Programının Teknik Lideri Maria Van Kerkhove de şu açıklamada bulundu:

“Brezilya’daki epidemiyolojik sahne çok tehlikeli. Hastaneler maksimum kapasitelerine ulaştı. Yoğun bakım ünitelerinde daha fazla hasta alınmazken ve sağlık durumu kritik olan 6 binden fazla hasta tedavi sırası bekliyor. Brezilya’daki yeni mutasyonun 20 ila 30 yaş arasındaki gençlerde ciddi enfeksiyonlara yol açarak çoğunun yoğun bakım ünitelerinde tedavisini gerektirmesi sebebiyle durum son derece endişe verici.”

WHO İlaçlar ve Sağlık Ürünleri Sorumlusu Dr. Mariangela Simao da “Brezilya’daki durumu çok büyük endişe ile takip ediyoruz” dedi.

Mücadeleler, aşıların mevcut, sağlık sisteminin güçlü ve aşı dozlarının ülke genelinde bulunduğu durumlarda bile tek başına yeterli olmuyor. Ayrıca karantina ve koruyucu önlemlerin uygulanmaya devam edilmesi ve toplantılardan kaçınılmasının yanı sıra yeterli miktarda aşının bulunmasına yönelik güvenlik ve güvence ortamı oluşturulmaması gerekiyor. Simao, Avrupa’nın en iyi sağlık sistemlerine sahip olduğunu, izolasyon ve kapanma önlemleri uygulamaya devam ettiğini ancak halen yüksek sayıda yeni vaka ve ölüm kaydettiğini belirtiyor. WHO kaynakları, vaka ve ölüm sayılarındaki bu artışın birçok ülkenin salgınla mücadele ve kontrol altına almaya yönelik temel bilimsel tavsiyeleri görmezden gelmesine bağlıyor. Ayrıca zengin ülkelerin büyük bir çoğunluğunun, gelişmekte olan ve yoksul ülkelere aşı temin etme ve adil bir şekilde dağıtma konusunda yardım taahhütlerini yerine getirememesinin bir sonucu olduğu görüşü hakim.

WHO’nun açıklamasında dikkat çekilen bu artış, dünyada genelinde salgın sebebiyle yaşamını yitiren kişi sayısının 2,8 milyonu aşması, enfekte olan kişi sayısının ise 130 milyona yaklaşmasının ardından geldi. Bununla birlikte salgının yeni bir dalgasının hayaleti Avrupa Kıtası’nı etkisi altına alırken, Avrupa Bulaşıcı Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Avrupa CDC) salgının henüz zirveye ulaşmadığı uyarısında bulundu.

Diğer yandan Fransa bugün kapanma ve sıkı kısıtlamaların yeni bir aşamasına başlıyor. Söz konusu kısıtlamalar Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından duyuruldu. Macron önümüzdeki aydan başlayarak yaza kadar sosyal ve ekonomik faaliyetleri kademeli olarak yeniden başlatma vaadinde bulunarak vatandaşlarından “son bir fedakarlık” yapmalarını istedi.

CDC kaynakları, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya olmak üzere AB’deki 4 büyük ülkenin, bu ayın ortalarında yeni vaka sayılarında zirveye ulaşabilecek keskin bir artışın yaşanmasına yönelik endişelerini dile getirdiler. Kaynaklar, önümüzdeki haftalarda aşılama kampanyalarında beklenen ilerlemenin gerçekleşmesinin ardından  salgının yayılmasını engelleme ve kontrol altına almaya yönelik önlemlerin hafifletilmesine karşı uyarıda bulundular.

Avrupa CDC dün yaptığı açıklamada, aşılama kampanyalarının Kıta’daki yetişkin nüfusun en az yüzde 70’inin aşılanmasına yönelik hızlandırılmasının ve koruyucu önlemlerin uygulanmaya devam etmesinin, AB ülkelerinin hayatın eski haline dönüşünün başlangıcı olması için bel bağladığı yaz turizmi sezonunu kurtarmanın tek yolu olduğuna yönelik uyarıda bulundu. AB ülkelerinde aşılama kampanyalarının hızlanmasının göstergelerinden biri, İspanya ve İtalya’nın dün uygulanan aşı dozlarında rekor sayılar kaydetmeleri oldu. İspanya’da dün 300 binden fazla, İtalya’da da 285 binin üzerinde aşı dozu uygulandı. AB Komisyonu, Bulgaristan, Hırvatistan, Litvanya, Estonya ve Slovakya’nın AstraZeneca şirketinin taahhüt edilen miktarda aşı teslim edememesi sonucu kaybettikleri aşı miktarlarını telafi etmek için Pfizer aşısının son dozundan ek teslimat alacaklarını duyurdu. Komisyon, 19 ülkenin söz konusu ülkelere aşı sağlanması için kendi paylarından vazgeçmeyi kabul ettiğini ancak Avusturya, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’nin kendi paylarından vazgeçmeyi reddettiklerini belirtti.

Şarku’l Avsat