BM Güvenlik Konseyi, Myanmar’da ‘ASEAN’ planının uygulanmasını talep ediyor

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) dün (Cuma) yaptığı açıklamada Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) başta Myanmar’daki şiddetin sona erdirilmesi olmak üzere beş maddeyi içeren planını uygulamaya çağırdı. Çin ve Rusya’nın isteği üzerine bildiride kullanılan dilin şiddeti hafifletildi.

AFP’nin aktardığına göre İngiltere’nin girişimiyle hazırlanan bu bildiride ASEAN, bu planın gecikmeden uygulanması gerektiğini ifade etti.

Cuma sabahı basına kapalı gerçekleşen bir toplantıda uzlaşılan bu bildiride Batılılar, Pekin ve Moskova’ya tavizler vermek zorunda kaldı. İlk bildiride yer alan ‘barışçıl göstericilere yönelik şiddetin en kuvvetli şekilde kınandığı’ ve ‘ordunun kendisini kontrol etmesinin istendiği’ ifadeler Pekin ve Moskova’nın talebiyle yeni bildiride yer almadı.

BM Güvenlik Konseyi, 1 Şubat askeri darbesinden bu yana dört bildiri yayımladı. Tüm bu bildirilerde yer alan açıklamalar Çin ile yapılan görüşmeler sırasında hafifletildi.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir diplomat, “Kaçınılması gereken şey, ASEAN’ın hareketini felç edecek kadar bir ayrışmanın yaşanmasıdır. Bu, işin hassasiyeti çerçevesine giriyor ve çok ileri bir mesele. Myanmar’ın ilk destekçisi olan Çin’in uluslararası fikir birliği çerçevesinde tutulması için isteklerine cevap verilmesi gerek” diye konuştu.

Güvenlik Konseyi, Vietnam’ın Endonezya’daki ASEAN zirvesinin sonuçlarını sunmak için yaptığı davet üzerine toplantısını gerçekleştirdi. Kabul edilen bildiri, BM Myanmar Özel Temsilcisi Christine Schraner Burgener’ın bir an önce Myanmar’ı ziyaret etmesini teşvik ediyor.

Diplomatlar, Burgner’ın, Güvenlik Konseyi toplantısında durumun gelişimini etkileme umuduyla toplu uluslararası pozisyon çağrısını tekrarladığını söyledi.

Burgner, Güvenlik Konseyi’ne, ASEAN zirvesinde Myanmar Genelkurmay Başkanı General Min Aung Hlaing ile yaptığı uzun toplantının bir özetini sundu. Diplomatların aktardığına göre Burgner, görüşme sırasında Myanmar’a gitme talebinde bulunduğunu ancak bu talebin yeniden reddedildiğini söyledi. Burgner, Cuma günü Güvenlik Konseyi’ne yaptığı konuşmada Perşembe günü Myanmar’a gitmek için yeni bir talepte bulunduğunu bildirdi.

Bir diplomatın aktardığına göre, şu anda ASEAN dönem başkanlığını yürüten Brunei hükümeti, toplantıda Burgner’in, ASEAN’daki bir sonraki mevkidaşı ile Myanmar’a ortak bir ziyaret düzenleme fikrini önerdi.

AFP’nin aktardığına göre BM elçisi konuya ilişkin şu açıklamalarda bulundu:

“Tahminlerimiz, Şubat ayından bu yana yaklaşık 20 bin kişinin yerlerinden edildiğini ve yaklaşık 10 bin kişinin komşu ülkelere kaçtığını gösteriyor. Myanmar’daki durumun bölgesel yansımaları acil eylem gerektiriyor. Demokrasi için ortak arzu, dinsel, etnik ve mezhep ayrılıklarına rağmen Myanmar halkını benzeri görülmemiş bir şekilde birleştirdi. Bu güçlü birlik, darbeden sonra ordunun otoritesini sağlamlaştırması ve istikrarı sağlamasında beklenmedik zorluklarla karşılaşmasına neden oldu.”

Siyasi Mahkumlara Yardım Derneği’ne göre, son üç ayda yaklaşık 760 sivil, polis ve ordu kurşunları ile öldürüldü.

Askeri Konsey, 15 Nisan’da sadece 258 kişinin öldürüldüğünü kabul ederken göstericileri terör eylemlerine karışan isyancılar olarak nitelendirdi.

Şarkul Avsat