Avrupa’dan ABD’ye aşıları ihraç etme çağrısı

Avrupa Birliği (AB) dün (Cumartesi) yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen aşıların patentlerinin kaldırılması teklifine ilişkin topu ABD sahasına geri gönderdi. AB, Washington’a ‘somut teklifler’ sunma, aşıların ve içeriklerinin ihracatına ilişkin uygulanan yasağı kaldırma çağrısında bulundu.

ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin ani bir şekilde, aşı üretimini ve yoksul ülkelere dağıtımlarını hızlandırmak için Kovid-19’a karşı geliştirilen aşıların patentlerinin kaldırılması teklifine desteğini duyurması, Porto’daki iki günlük Avrupa ülkeleri zirvesinin programında değişikliğe neden oldu.

ABD’nin teklifini kuşkuyla karşılayan 27 ülke, ABD yönetiminin bu adımını bir medya oyunu olarak değerlendirdi. Aşı ihracatına yönelik en cömert uluslararası politikayı benimsediklerini net bir şekilde belirten ülkeler, Washington’a kendilerini takip etme çağrısında bulundular.

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, “Patentlerin kaldırılması konusunu somut teklifler masaya yatırılır yatırılmaz görüşmek için hazırlıklı olmalıyız. Bunun kısa vadede sihirli bir çözüm olacağını düşünmüyoruz” dedi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise, söz konusu teklifin “Şu anda aşılara ihtiyaç varken, önümüzdeki aylarda, hatta gelecek yılda bile aşı sağlamayacağını” belirtti.

Avrupalılar, küresel aşı talebine hızlı bir şekilde yanıt vermenin en iyi yolunun mevcut fabrikalarda aşı üretip ihraç etmek olduğunu düşünüyor. İngilizler ve ABD’liler üretimlerini kendi sakinlerine tahsis etmeyi seçerken, AB’nin bu miktarda aşı ihraç eden ‘tek demokratik bölge’ olduğunu belirttiler.

AB Komisyonu Başkanı’nın açıklamasına göre, AB’de üretilen 400 milyon dozun yaklaşık yarısı 90 ülkeye ihraç edildi. Komisyon Başkanı dün ayrıca Pfizer/BioNTech ile AB’nin ihtiyacını aşan bir rakam olarak, 1,8 milyara kadar aşı dozu sağlamak için yeni bir sözleşmenin imzalandığını duyurdu.

Von der Leyen, fazla aşıların AB dışı ülkelere bağışlanabileceğini veya yeniden satılabileceğini açıkladı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’ye sadece aşıların değil, aşıların bileşenlerinin ihraç edilmesine yönelik yasağın da son derece açık bir şekilde sona erdirmesi çağrısında bulundu.

Eski Başkan Donald Trump döneminde ABD, ABD’lilerin yerel olarak üretilen aşılara öncelik vermesini ve ülkede üretilen aşıların ve bileşenlerinin fiilen ihracatının kısıtlanmasını içeren Savunma Üretim Yasası’nı çıkarmıştı.

Macron, yoksul ve orta gelirli ülkeler için aşıların daha hızlı üretilmesinin anahtarının daha fazla üretim olduğunu vurgulayarak, ABD’ye “İhracat yasağını kaldırın” çağrısında bulundu.

Almanya Başbakanı Angela Merkel ise, “Şu anda, ABD halkının büyük bir kısmı aşılanmışken, serbest bir şekilde aşı içeriği alışverişi yapabileceğimizi ve aşı pazarını açabileceğimizi umuyorum” İfadelerini kullandı.

Avrupalı ​​bir kaynak, Avrupalıların Almanya gibi teklife karşı çıkanlar ile teklifi destekleyenler olarak bölündüğü tartışmasına açıklık getirilmesini istediklerini açıkladı.

Örneğin İspanya, fikri mülkiyetin Kovid-19’u sona erdirmek ve aşılara adil ve evrensel erişimin sağlanması karşısında bir engel olmasının mümkün olmadığına inanıyor ve Madrid hükümeti, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) içinde patentleri kaldırmak için ‘acil bir fikir birliği’ sağlanması çağrısında bulunuyor.

Papa Francis ise, fikri mülkiyet haklarının ‘geçici olarak askıya alınması’ fikrini destekledi ve bu ürünlere geniş kapsamlı erişimin önünde engel olan ‘dar milliyetçiliği’ eleştirerek tartışmaya katıldı.

İlaç şirketleri bu teklife şiddetle karşı çıkarken, Hindistan ve Güney Afrika Dünya Ticaret Örgütü’nde öneri lehinde lobi yapıyor.

Şarku’l Avsat