Kızılhaç, aşılamanın hızlandırılması için ‘istisnai adımlar’ atılmasını istiyor

Kızılhaç, dünya genelinde yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen aşılara erişimi artırmak için aşıların patentlerinden feragat edilmesine yönelik müzakerelerin hızlandırılması da dahil olmak üzere “istisnai adımlar” atılması gereğini vurguladı.

Fransız haber ajansı AFP’nin aktardığına göre, Kızılhaç ve Kızılay, devletlere ve ilaç şirketlerine, dünya çapında aşılara erişim konusundaki büyük eşitsizlikleri ortadan kaldırmak için çok daha hızlı hareket edilmesi çağrısında bulundu.

Açıklamada diğer konuların yanı sıra, ülkelerin, Kovid-19 aşılarının fikri mülkiyet haklarının kaldırılması ve dünya çapında aşı üretiminin hızla artmasını engelleyen diğer engellerin ortadan kaldırılması için Dünya Ticaret Örgütü’ndeki (WTO) zorlu müzakerelerin hızlandırması gerektiği belirtildi.

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) Başkanı Francesco Rocca yaptığı açıklamada, “Son 100 yılın en kötü salgını yaşanırken, Kovid-19 aşılarının fikri mülkiyet haklarının kaldırılması, aşılara erişim konusundaki eşitsizliklerin giderilmesi için ihtiyacımız olan miktarda ve hızda aşıların sağlanması için gerekli bir siyasi taahhüttür” dedi. Rocca “Milyonlarca insanın hayatı, aşıların fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesine ve dünya çapında üretim kapasitesini artırmak ve eşit derecede aşıya ulaşmak için önemli olan teknoloji ve bilgi aktarımına bağlı” ifadelerini kullandı.

WTO Ekim ayından bu yana Hindistan ve Güney Afrika’nın öncülüğünde, Kovid-19 aşılarının fikri mülkiyet haklarının geçici olarak kaldırılması için çağrılar alıyor. Bu öneriyi savunan kişilerin belirttiğine göre, patentlerin kaldırılması gelişmekte olan ülkelerde üretimi artıracak ve aşılara erişimdeki büyük eşitsizlikleri giderecek.

Ancak ilaç üretim devleri ve ev sahibi ülkeler öneriye şiddetle çıktı. Söz konusu taraflar, üretimin hızlandırılması konusundaki en büyük engelin patent olmadığı konusunda ısrar ederken böyle bir adımın inovasyonu (yenilenme-gelişme) engelleyebileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

Bu ayın başlarında, Washington’ın küresel olarak aşı patentlerinden feragat edilmesini desteklemesinin ve uzun bir süredir bu öneriye karşı çıkan Avrupa Birliği (AB), Fransa ve diğer bazı ülkelerin konuyu tartışmaya açık olduklarını belirtmeleri ile öneriye yönelik tutumlar değişti.

Ancak Kızılhaç dün yaptığı açıklamada, dünyanın “önümüzdeki 6 ayda müzakerelerde tıkanma yaşanmasına” dayanmasının mümkün olmadığı uyarısında bulundu.

Açıklamada hükümetlere, başta Kovid-19 vaka sayılarında artış görülen ülkeler olmak üzere, adil bir dağıtım sağlamak için mevcut aşı stoklarının paylaşımını hızlandırma çağrısında bulunuldu.

Kızılhaç, şu anda dünyanın en yoksul 50 ülkesinin, küresel olarak uygulanan toplam aşı dozu miktarının yalnızca yüzde 2’sine ulaşabildiğini belirtti.

Örneğin Afrika, küresel nüfusun yüzde 14’ünü oluşturuyor ancak aşılamaların sadece yüzde 1’ini gerçekleştirdi.

Aynı zamanda, dünya genelindeki en zengin 50 ülke, en yoksul 50 ülkeden 27 kat daha yüksek oranda aşı uyguladı.

Kızılhaç Komitesi Başkanı Peter Maurer yaptığı açıklamada, “Eşit erişime yönelik zorlukların üstesinden gelmek için her seçeneğin incelenmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. Maurer “Bu, mevcut aşı dozlarının dünya çapında daha iyi bir şekilde dağıtılmasını, teknolojilerin aktarılmasını ve üretimin hızlandırılmasını içerir. Adil erişimin sağlanması için sihirli bir çözüm olmadığına inanıyorum. Mümkün olan tüm yolların incelenmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Şarkul Avsat