İran’da cumhurbaşkanı adayları münazara gerçekleştirdi

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin yerine geçecek adaylar arasında gerçekleştirilen ilk münazarada eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti birçok kişiyi, yolsuzluğun yayılması, yerel para biriminin kötüleşmesi, hükümetin piyasalara müdahalesi ve yoksulluğun yayılması konusunda eleştirdi.

Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) Genel Sekreteri Muhsin Rızai rakibi Himmeti’yi Ruhani’nin vekil adayı olmakla niteledi. Muhafazakâr adaylardan Alireza Zakani ise Himmeti’nin açıklamalarına atıfta bulunarak, mevcut hükümeti önceki hükümetlerin petrol satışlarından elde ettiği gelire karşılık ülkeyi ‘halkın cebinden’ yönetmekle suçladı.

Himmeti münazara sırasında seçimlerde başta kadınlar olmak üzere halkın temsilcilerinin bulunmadığına dikkati çekerek, hükümet karşıtı gösterileri haklı bulduğunu ve diğer beş adayın açıklamalarının bir kısmında kendisine yönelik eleştirilerin ise yersiz olduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı adayı Himmeti rakibi Rızai’yi Temmuz 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın ilk günlerinde ABD’lilerin İran’a para ithal ettikleri için tutuklanmasıyla ilgili söyledikleri nedeniyle eleştiride bulundu. Himmeti açıklamasında, “Ekonomi diplomanızı nasıl aldığını biliyorum Sayın Rızai, profesörleri ofisine gelmeye zorluyordunuz” ifadelerini kullandı. Buna karşılık Rızai kendisini asker olarak tanımladı ve pozisyonunun ABD tehditlerine cevap olarak geldiğini söyledi.
Himmeti’yi yaptırımlara ‘işbirliği yapmak ve tamamen boyun eğmekle’ suçlayan Rızai, onu vatana ihanet etmekle suçladı. Rızai açıklamasında, “Cumhurbaşkanı olursam Ruhani hükümetinden bazı yetkilere yasak getireceğim. Ülkeyi terk etmelerini engelleyip oynadıkları hain rolleri mahkemede kanıtlayacağım” dedi. Rızai’nin açıklamalarının ardından Himmeti muhafazakârların önde gelen adaylarından olan Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi’ye, “Bu tartışmadan sonra hakkımda yasal işlem yapılmaması için bana güvece verir misiniz?” sorusunu sordu.

Münazara sırasında Türkçe ve Azerice şiir okuyan cumhurbaşkanı adayı Muhsin Mihralizade, seçimi kazanması halinde ekonomik durumu iyileştirme planı hakkında konuştu. Rızai ile tartışmaya giren Himmeti’nin aksine Mihralizade, Reisi’yi hedefe koyarak sert eleştirilerde bulundu. Muhsin Mihralizade, Yargı Erki görevinden Reisi’nin önce ülkedeki en büyük bağış organı olan Astan Kuds Razavi’nin başkanı da olduğunu dikkati çekerek 2017 yılındaki adaylığına dikkati çekti.

Reisi 2016 yılında İran dini lideri Ali Hamaney’in kararı ile Astan Kuds Razavi’nin başına geçti. Seçim sırasındaki adaylığında yaşadığı başarısızlık sebebiyle de 2017 yılında Hamaney tarafından Yargı Erki Başkanı olarak siyasi arenaya geçiş yaptı.

Mihralizade açıklamalarında Reisi’ye yüklenerek, “Yolsuzlukla mücadelede en hassas konumda beş yıldır görevdesiniz. Görevi cumhurbaşkanlığı arzusu için geri verdiniz, yarın daha yüksek bir makam için cumhurbaşkanlığını bırakmayacağınızın güvencesi nedir?” dedi.

İkinci kez cumhurbaşkanı adayı olan Reisi, İran sokağı ve yetkilileri arasındaki güven krizinden bahsederek, yetkililerin açıklamalarındaki güven eksikliğini eleştirdi. Reisi, söz konusu yetkilileri ‘halkın en büyük endişesi’ olarak nitelendirdi.

Şarkul Avsat