Suudi Arabistan Ticari Gizlenmeyi Önleme Yasası’nı ihlal edenleri durumlarını vakit kaybetmeden düzeltmeye teşvik ediyor (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan’da özel sektöre dair reform bütçesi

Suudi Arabistan’ın özel sektörün yerel ve uluslararası ortaklıklar ve ittifaklar kurmasını sağlayan bütçesi. Hükümet Ticari Gizlenmeyi Önleme Yasası’nı ihlal edenlerin düzeltme süresi bitmeden durumlarını düzeltmelerini istiyor

Şarku’l Avsat, Suudi Arabistan’daki özel sektörün Ticaret Bakanlığı’ndan yeni bir talimat aldığı yönünde birtakım resmi bilgilere ulaştı. Söz konusu talimat ile bakanlık, Ticari Gizlenmeyi (Suudi olmayan bir kişinin bir Suudi veya yabancı yatırımcının adını ya da lisansını veya ticaret sicilini kullanarak ya da başka bir yönteme başvurarak yapması yasaklanmış bir ticari faaliyette çalışmasına olanak sağlamak) Önleme Yasası’nı ihlal edenlerin, belirtilen düzeltme süresi sona ermeden önce durumlarını düzeltmelerini hızlandırmalarını istedi. Öte yandan çıkarılan bir ekonomik rapor, 2022 bütçesinin kabul ettiği Krallık’taki iş sektörünü destekleyen birçok gerçeği ortaya çıkardı. 2022 bütçesi şirketlere ve kurumlara rekabet edebilme güçlerini geliştirmeleri, yatırım ufuklarını genişletmeleri, yatırım fırsatlarına yönelik inisiyatif almaları ve yerel ve uluslararası ortaklıklar ve ittifaklar kurarak hükümetten sınırsız destek almaları için tarihi bir fırsat verdi.

Suudi Arabistan Maliye Bakanı yakın bir zamanda yaptığı açıklamada, gelir kaynaklarını çeşitlendirip harcama verimliliğini artırarak kamu maliyesinin sürdürülebilirliğini sağlamak, özel sektörü faaliyetlerini ve ülke ekonomisine katkısını artıracak programlar aracılığıyla güçlendirmek, ekonomik ve sosyal boyutları olan daha geniş yapısal değişimler uygulamak olmak üzere bu yılın bütçesinin temel maddelerine değindi.

Mali sürdürülebilirlik

Şarku’l Avsat’ın bir nüshasına ulaştığı ekonomik raporda bütçenin mali sürdürülebilirliği gerçekleştirmeye, harcamalarda verimliliği artırmaya ve gelirler ile giderler arasında ciddi bir denge sağlamaya odaklandığına işaret ediliyor. Rapora göre aynı zamanda 10 yıldan beri ilk kez bütçe fazlası verildi. Bu da Krallığın mali durumunun gücünü ve yerel ve uluslararası sıkıntılarla baş etme kabiliyetini ve 2030 Vizyonu programlarının uygulanmasıyla ekonominin elde ettiği büyük kazanımları yansıtıyor. Sağlıklı bir finansal planlama yapılması ve bütçenin açıklanmasında yüksek bir şeffaflık benimsenmesi, çalışma sektörünün güven duygusunu arttırır ve yabancı yatırımcıların daha çok çekilmesini sağlar.

Suudi Arabistan Ticaret Odaları Birliği’ne bağlı Ekonomik Araştırmalar Merkezi tarafından hazırlanan raporda bütçenin üç ana temele dayandığına işaret edilerek bunların finansal sürdürülebilirliğin ve finansal verimliliğin sağlanması, özel sektörün faaliyetlerini ve ülke ekonomisine katkısını artıracak programlar aracılığıyla  güçlendirilmesi ve ülke ekonomisinde reform ve yapısal değişikliklerin uygulanmaya devam edilmesi olduğu belirtildi. Ayrıca bütçenin hükümetin yatırımcıları çekme konusundaki ilgisini ve ekonomik ve mali reformları tamamlamak için gösterdiği kesintisiz çabalarını yansıttığı vurgulandı.

İş ortamı

Rapor, ulusal ekonomik toparlanmanın en belirgin göstergelerini ve reel gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2021 yılında yüzde 2,9 oranında büyüdüğünü ortaya koydu. Aynı zamanda özel sektör 10 yıldan fazla bir süredir gördüğü en büyük büyüme oranını kaydetti. Zira büyüme oranı yüzde yediye ulaştı ve ekonomik canlanma gözle görülür bir biçimde tekrar başladı. Rapora göre petrol dışı ekonominin iş ortamı endeksi, yıllık yüzde 13,1 oranında olmak üzere bu yılın ekim ayında 57,7 puana ulaştı. Aynı zamanda Suudilerin işsizlik oranında 2021’in ikinci çeyreğinde bir gerileme kaydedildi. Bu yılın ilk çeyreğinde işsizlik 11,7 oranındayken ikinci çeyreğinde 11,3’e düştü.

Ticaret bütçesi bir iyileşmeye tanık oldu ve 2021 yılının başından bir önceki Eylül ayına kadar yüzde 228 fazla verdi. Bu bütçe fazlası, yıl başından bu yana petrol dışı ihracatın değerindeki yüzde 35,3’lük bir artıştan kaynaklanıyor. Zira gelirler, toplam kamu gelirlerinin yüzde 40’ı oranında 372 milyara (99 milyar dolara) yükseldi.

Ticari Gizlenmeyi Önleme Yasası’nı ihlal edenler

Öbür yandan Şarku’l Avsat’ın ulaştığı resmi bilgiler, Suudi Arabistan Ticaret Bakanlığı’nın özel sektörü, devlet tarafından tanınan süre içerisinde işgücü piyasasında Ticari Gizlenmeyi Önleme Yasası’nı ihlal edenlerin durumlarını iyileştirmenin hızlandırılması gerektiği konusunda bilgilendirdiğini vurguladı.

Suudi Arabistan hükümeti yakın bir zamanda, Ticari Gizlenmeyi Önleme Yasası’nı ihlal edenlerin durumunu düzeltmeye yönelik yönetmeliğin 23 Ağustos-16 Şubat 2022 tarihleri arasında olmak üzere altı aylığına uzatıldığını duyurdu. Suudi Arabistan Ticaret Bakanı Dr. Macid el-Kasabi Bakanlar Kurulu’nun bu yönetmeliğin süresini uzatmayı kabul etmesinin, devletin bu kanunu ihlal edenlere durumlarını düzeltme fırsatı sunma, düzeltme talebinde bulunmaları için teşvik etme ve düzeltme süresinin avantajlarından yararlanmalarını ve yasa mucibince kararlaştırılan yaptırımlardan, buna bağlı diğer cezalardan ve geriye dönük vergi ödemelerinden muaf tutulmalarını sağlama arzusunu gösterdiğini vurguladı.

Edinilen bilgilere göre Ticaret Bakanlığı, Suudi Arabistan Ticaret Odaları Birliği’ne yasayı ihlal eden kuruluşların belirtilen sürenin bitiminden önce durumlarını vakit kaybetmeden düzeltmeleri gerektiğini içeren Ticari Gizlenme ile Mücadele Ulusal Programı’nın başlatıldığını bildirdi. Aynı zamanda yasayı ihlal edenlere 5 yıla kadar hapis cezası ve 5 milyon riyale (1,3 milyon dolar) kadar para cezası verileceğini söyledi.

Durumların düzeltilmesi

Bakan Kasabi daha önce yaptığı bir açıklamada yıllık gelirleri 6 milyar riyali (1,6 milyar dolar) aşan bir dizi büyük ve orta ölçekli işletmenin son zamanlarda düzeltme sürecinden yararlandığını açıklamıştı. Ayrıca bakanlığın, düzeltme sürecinin başından beri tüm tarafların çeşitli faaliyet ve sektörlerdeki kuruluşların durumlarının düzeltilmesi yönündeki taleplerini değerlendirmeye devam ettiğini belirtmişti.

Ticari Gizlenme ile Mücadele Ulusal Programı daha önceden Ticaret Bakanlığı’na gelen düzeltme taleplerinin başta toptan ve perakende ticaret, inşaat, konaklama ve yemek hizmetleri, sanayi, ulaştırma, depolama ve diğer hizmet faaliyetleri olmak üzere çeşitli ekonomik faaliyetlerden oluştuğunu belirtmişti. Program, gelen taleplerin yönetmelikte belirtilen altı düzeltme seçeneği arasında değiştiğini belirtmişti. Söz konusu seçenekler şöyle:

1-Kuruluşta Suudi Arabistan vatandaşları ile yabancı uyruklular arasında ortaklık kurulması

2-Kuruluşun yabancı uyruklu biri adına kaydettirilmesi

3-Suudi Arabistan vatandaşlarının kuruluşa yeni bir ortak alarak ekonomik faaliyetlerine devam etmesi

4-Suudi Arabistan vatandaşlarının kuruluşu elden çıkarması

5-Yabancı uyrukluların premium oturma izni (yeşil kart) alması

6-Yabancı uyrukluların Suudi Arabistan’ı terk etmesi

Ticari Gizlenme ile Mücadele Ulusal Programı bir kez daha ekonomik faaliyetlerin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla durumlarını düzeltmek isteyenlerin düzeltme süresi bitmeden bakanlığa başvurarak bu fırsattan yararlanmaları çağrısında bulundu. Durumların düzeltilmesi, ekonomik ve ticari işlerin istikrarını, genişlemesini ve büyümesini artırırken, düzeltme süresi sona erdikten sonra denetim çalışmalarının mekanizmaları katı olacak. Yasayı ihlal eden kuruluşların verilerini analiz etme ve kontrol etmede yapay zekaya dayalı yeni yöntemler kullanılacak ve bu kuruluşlara sert cezalar verilecek.

Verilerin gizliliği

Program yakın bir zamanda durumları düzeltmekle ilgilenen tarafların tüm veriler ile tam bir gizlilik içerisinde ilgilendiklerini vurgulayarak yasayı ihlal edenlerin durumlarının düzeltilmesi için içleri rahat bir şekilde başvuruda bulunabileceklerini ve gelecek yıl 16 Şubat’ta sona eren düzeltme süresi geçmeden bunun sağladığı avantajlardan yararlanabileceklerini söyledi. Program, düzeltme süresinin yasayı çiğneyenlerin durumlarını düzeltmeleri ve ticari faaliyetlerini sürdürüp genişletmeleri, yasada geçen cezalardan ve sonuçlarından muaf tutulmaları ve başka ticari faaliyetlerde bulunma özgürlüğünün yanı sıra ticari fonları düzenli bir şekilde dönüştürmeleri de dahil olmak üzere kendilerine sunulan özel fırsatlardan yararlanmaları için büyük bir fırsat olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat