İran ve Umman’dan ekonomide ve ticarette işbirliği anlaşması

İran Petrol Bakanı Cevad Uci, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Umman’a gerçekleştirdiği ziyaret kapsamında Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamad bin Hammud el-Busaidi ile görüştü.

Şarku’l Avsat’ın Umman resmi haber ajansı ONA’dan aktardığı habere göre görüşmede enerji alanı başta olmak üzere iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda kurulan ilişkiler ve işbirliklerini geliştirmenin yolları ele alındı.

Umman Sultanı Heysem bin Tarık’ın İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi davet etmesi üzerine gerçekleşen ziyarette iki ülke ekonomi ve ticaret alanlarında iş birliği anlaşması imzalamak istiyor. Reisi’nin ziyareti geçtiğimiz Ağustos ayında göreve başlamasından bu yana bir Körfez ülkesine yaptığı ikinci ziyaret oldu.

ONA haberinde “Umman ve İran ilişkileri, iyi komşuluk ve içişlerine karşımama dahil olmak üzere sağlam temeller üzerine inşa edildi” ifadeleri kullanıldı.

Umman’ın 2015 nükleer anlaşmasından önce yürütülen gizli müzakereler döneminde İran ile ABD arasında arabulucu rolü oynaması nedeniyle iki ülke arasında yakın siyasi ve ekonomik ilişkiler bulunuyor.

Tahran ve Washington, İran’a uygulanan yaptırımların kaldırılması karşılığında nükleer anlaşmanın yürürlüğe girmesi için geçtiğimiz yıl Viyana’da dolaylı olarak müzakereler gerçekleştirdi. Ancak İran’ın Devrim Muhafızları’nın ABD’nin yabancı terör örgütleri listesinden çıkarılmasını talep etmesi ile müzakereler çıkmaza girdi.

ONA ayrıca “iki ülkenin ekonomi ve yatırım sektörleri başta olmak üzere ekonomik açıdan taraflar için maksimum faydayı sağlamak için çalıştığını” aktardı.

Geçtiğimiz yıl iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1 milyar 336 milyon dolara ulaşmıştı. Umman’a yatırım yapan İranlı şirketlerin toplam sayısının 2 bin 710 olduğu belirtildi. Bu şirketlerin bin 163’ünün İran merkezli şirketler olduğu, bin 547’sinin ise iki ülkenin ortaklığı ile kurulmuş şirketler olduğu belirtildi.

İran medyası, Bakan Uci’nin yaklaşık 20 yıllık bir aradan sonra İran gazını Umman’a nakledilmesi için boru hattı projesinin canlandırılmasını kabul ettiğini aktarmıştı. İran, dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerinden birine sahip. Umman, İran’dan gelecek sıvılaştırılmış doğal gaz ile fabrikalarını desteklemek istiyor.

İki ülke, 2013 yılında İran’ın bir denizaltı boru hattı yoluyla Umman’a gaz tedarik etmesi için 60 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı. Taraflar, 2016 yılında projenin uygulanması için yeniden bir araya geldi. İran, 2017 yılında Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) kontrolü altındaki sulardan uzak durmak için boru hattının güzergahı değiştirildi.

Proje, ABD’nin Umman’a başka ülkeden ithalat yapması için baskı yapması ve maddi sorunlar nedeniyle ertelendi. Projenin ertelenmesinin ardından ABD, 2015 nükleer anlaşmasından çekildi ve 2018 yılında İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başladı.

Şarkul Avsat